زهرا عباسی؛ فرح حبیب؛ مصطفی مختاباد
چکیده
بازار یکی از عناصر تأثیرگذار در شهرهای تاریخی مسلمانان است. در طول شکلگیری این شهرها، بازارها همواره دارای عملکردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فرهنگی بوده‌اند. این مقاله بر آن است تا بامطالعه روی بازار سنتی به ارزیابی نقش فضای معماری در کیفیت محیط بپردازد؛ و اینکه چگونه بازار سنتی ایرانی با در نظر گرفتن فرایند ادراکی به ...
بیشتر
بازار یکی از عناصر تأثیرگذار در شهرهای تاریخی مسلمانان است. در طول شکلگیری این شهرها، بازارها همواره دارای عملکردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فرهنگی بوده‌اند. این مقاله بر آن است تا بامطالعه روی بازار سنتی به ارزیابی نقش فضای معماری در کیفیت محیط بپردازد؛ و اینکه چگونه بازار سنتی ایرانی با در نظر گرفتن فرایند ادراکی به نیازهای انسانی پاسخ داده و منجر به خلق خاطره جمعی و حس تعلق به مکان شده است. لذا شناخت مؤلفههای اثرگذار در القا حس مکان و ارزیابی چگونگی پاسخ فضاهای سنتی و مدرن به نیازهای انسانی، مدنظر تحقیق است تا بتوان با شناسایی عوامل مؤثر به ارتقا کیفیت فضاهای مشابه معاصر کمک کند.با تهیه پرسشنامه و بررسی پیمایشی اطلاعات، جمعآوری و در نرمافزار spss دادهها تجزیهوتحلیل گردید. بر اساس نتایج، وجود مؤلفههای حس مکان در بازار سنتی ایرانی تأیید شد و مدل و پیشنهادهای کاربردی برای فضای مشابه معاصر ارائه گردید.
ناجی پژمان ضیایی؛ محمد نقی زاده؛ سید مصطفی مختاباد
چکیده
پیش‌بینی آهنگ تغییرات کالبدی بافت‌های شهری یکی از عوامل تاثیرگذار بر کیفیت طراحی و برنامه‌ریزی شهری به‌شمار می‌رود. هدف از انجام این پژوهش تدوین شیوه‌ای برای مدلسازی آهنگ تغییرات کالبدی بافت‌های شهری است به‌گونه‌ای که علاوه بر سهولت استفاده، امکان پیش‌بینی تغییرات را از طریق پایش دوره‌های پیشین فراهم سازد. از این رو با استفاده ...
بیشتر
پیش‌بینی آهنگ تغییرات کالبدی بافت‌های شهری یکی از عوامل تاثیرگذار بر کیفیت طراحی و برنامه‌ریزی شهری به‌شمار می‌رود. هدف از انجام این پژوهش تدوین شیوه‌ای برای مدلسازی آهنگ تغییرات کالبدی بافت‌های شهری است به‌گونه‌ای که علاوه بر سهولت استفاده، امکان پیش‌بینی تغییرات را از طریق پایش دوره‌های پیشین فراهم سازد. از این رو با استفاده از تحلیل رگراسیونی خطی، آهنگ تغییرات فرم بافت برای یک دوره زمانی خاص مدل شده و میزان تغییرات آن مشخص گردید. در راستای آزمودن این شیوه، قسمتی از بافت محله فیض آباد شهر کرمانشاه مورد مطالعه قرار گرفته و بواسطه استخراج اطلاعات مربوط به چهار دوره از روی تصاویر هوایی، وضعیت بافت برای سال هدف مدل گردید. مقایسه اطلاعات مدل شده با وضعیت واقعی بافت نشان داد که مدل ایجاد شده کاربرد پذیر بوده و در مناطق مصون از تغییرات مبتنی بر طرحهای شهری منطقه مورد مطالعه از دقت بیش از 70 درصد برخوردار میباشد.
محمد حسین عابدی؛ ایرج اعتصام؛ سید مصطفی مختاباد امرئی؛ ازاده شاهچراغی
دوره 13، شماره 4 ، دی 1398، ، صفحه 17-28
چکیده
این مقاله به بررسی چگونگی آموزش طرح‌واره1 در کارگاه معماری پرداخته است. ایده و طرح‌واره می‌تواند مبنای طراحی باشد و اهمیت آن در ارائه راه‌حل‌های نوآورانه توسط معمار قابل‌توجه است. این تحقیق با روش پیشنهادی خود، به دنبال ارتقای کیفیت آموزش طراحی معماری بوده است. ازاین‌رو طرح‌واره در دو سطح کلان و خُرد طبقه‌بندی‌شده و پس از مشخص ...
بیشتر
این مقاله به بررسی چگونگی آموزش طرح‌واره1 در کارگاه معماری پرداخته است. ایده و طرح‌واره می‌تواند مبنای طراحی باشد و اهمیت آن در ارائه راه‌حل‌های نوآورانه توسط معمار قابل‌توجه است. این تحقیق با روش پیشنهادی خود، به دنبال ارتقای کیفیت آموزش طراحی معماری بوده است. ازاین‌رو طرح‌واره در دو سطح کلان و خُرد طبقه‌بندی‌شده و پس از مشخص شدن نیازهای آموزشی و مهارتی لازم برای هرکدام از سطوح طرح‌واره، راهکارهای آموزشی بر اساس نظریه میزانسن پیشنهادشده است. برای سنجش مطلوبیت راهکارهای آموزشی پیشنهادی از نمونه موردی در دو ترم متوالی استفاده شد. این تحقیق بهصورت کیفی انجامشده و دادهها به روش تحلیلی و توصیفی موردبررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشاندهنده آن است که روش طراحی پیشنهادی در توانمندسازی دانشجویان جهت خلق ایده، بیان و ارائه طرحوارههای ذهنی در سطح کلان و خُرد مؤثر بوده است.
قادر بایزیدی؛ ایرج اعتصام؛ فرح حبیب؛ سید مصطفی مختاباد امرئی
دوره 11، شماره 3 ، آذر 1396، ، صفحه 15-27
چکیده
جهانی‌سازی فرایندی پیچیده و چند وجهی است که فشردگی فزایندة زمان و مکان و سرعت بخشیِ تعاملات بین‌فرهنگی را سبب شده، همسانی و همگونی را تداعی می‌کند. منطقه‌گرایی دیدگاهی تحلیلی و انتقادی است که بر حفظ ویژگی‌های خاص مکان و برجسته نمودن تفاوتها، تأکید دارد. مقاله میکوشد تا از رهگذر مطالعه و تدقیق دو فرآیند جهانی‌سازی و رویکردهای ...
بیشتر
جهانی‌سازی فرایندی پیچیده و چند وجهی است که فشردگی فزایندة زمان و مکان و سرعت بخشیِ تعاملات بین‌فرهنگی را سبب شده، همسانی و همگونی را تداعی می‌کند. منطقه‌گرایی دیدگاهی تحلیلی و انتقادی است که بر حفظ ویژگی‌های خاص مکان و برجسته نمودن تفاوتها، تأکید دارد. مقاله میکوشد تا از رهگذر مطالعه و تدقیق دو فرآیند جهانی‌سازی و رویکردهای نوین منطقه‌گرایی، نوع رابطة میان آنها در اثرگذاری بر معماری معاصر را مورد کنکاش قرار دهد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و متکی بر تکنیک تحلیل محتوا میباشد. نتایج مطالعات حاکی از آن است که درونمایة چند وجهیِ جهانی‌سازی نشان از وجود نوعی همزمانی روندهای همگونساز و ناهمگونساز در ماهیت این فرایند دارد و رویکردهای نوین منطقه‌گرایی نیز، در پی ایجاد تنوع در حین سود بردن از مزایای جهانیاند. بنابراین مابین پدیدههای مذکور، تعاملی دوسویه در جریان است که حاصل آن، شکلگیری نوعی معماری پیوندی و تعامل جهانی–منطقهای در معماری معاصر است.
بهنام قلیچ خانی؛ ایرج اعتصام؛ سید مصطفی مختاباد امرئی
دوره 7، شماره 16 ، اسفند 1392، ، صفحه 51-62
چکیده
معماری قاجار بخشی مهم از تاریخ معماری ایران است و این اهمیت بهواسطهی شکلگیری جریان برجستهی تحول و تغییر در فضای اجتماعی و همچنین در مفهوم کالبد و فضا است. خانههای این دوران را نیز میتوان به لحاظ کمی و کیفی مهمترین دسته از خانههای تاریخی ایران به حساب آورد. این پژوهش به تحلیل تحولات کالبدی خانههای گرگان در عهد ...
بیشتر
معماری قاجار بخشی مهم از تاریخ معماری ایران است و این اهمیت بهواسطهی شکلگیری جریان برجستهی تحول و تغییر در فضای اجتماعی و همچنین در مفهوم کالبد و فضا است. خانههای این دوران را نیز میتوان به لحاظ کمی و کیفی مهمترین دسته از خانههای تاریخی ایران به حساب آورد. این پژوهش به تحلیل تحولات کالبدی خانههای گرگان در عهد قاجار پرداخته است و در پی آن است که چیستی این تحولات را در فن ساختمان و کیفیات معماری پیگیری نموده و تاثیرپذیری احتمالی تحولات معماری این خانهها را از تحولات بیرونی نمایان ساخته است. روش تحقیق تفسیری-تاریخی بوده و به شواهد و مستنداتی از بناها و خارج از آنها استناد شده است. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که تحولات معماری این خانهها عمدتا در گرایش به برونگرایی و افزایش ارتباط با محیط رخ داده است و این تحولات با سبک زندگی، فضای اجتماعی و همچنین سلائق روزگار پیوستگی داشته است.
سید مصطفی مختاباد امرئی؛ امیر مسعود دباغ
دوره 5، شماره 9 ، دی 1390، ، صفحه 59-72
چکیده
معماری در بازآمدهای زیباشناختی جهان امروز، محصولات متفاوتی را از خود به ارمغان نهاده و زمینه ساز قرائتهایی نوین شده است. خوانشهای پسین متن معماری، واگشای اندیشه های متغیر پسامدرن بوده است. در این بسامد معماری، همواره با دو عنصر فرم و محتوا معنا می یابد. از دیرباز، همواره تفکیــک این دو، سهــل و ممتنع می نمود ولی باتوجه به خوانش ...
بیشتر
معماری در بازآمدهای زیباشناختی جهان امروز، محصولات متفاوتی را از خود به ارمغان نهاده و زمینه ساز قرائتهایی نوین شده است. خوانشهای پسین متن معماری، واگشای اندیشه های متغیر پسامدرن بوده است. در این بسامد معماری، همواره با دو عنصر فرم و محتوا معنا می یابد. از دیرباز، همواره تفکیــک این دو، سهــل و ممتنع می نمود ولی باتوجه به خوانش های مطرح شده دراندیشــۀ معاصر می توان به نشانه شناسی به عنوان ابزاری مهم در دسته بندی برداشت های به دست آمده و معناسازی از لایه های درونی معماری، استناد نمود. نشانه شناسی با دریافت رمزگان زیباشناختی، اجتماعی و فرهنگی هر طرح، مفاهیم مستتر در آن را بازشناخته و ایده های برآمده از رمزگان معماری را هدایت کرده و لایه های درونی و پنهان طرح را تأویل و مکشوف می گرداند. لذا با روش تحلیلی-توصیفی و از منظر نشانه شناختی معماری پسامدرن مورد تأویل قرار گرفت.
سیامک پناهی؛ سید مصطفی مختاباد امرئی؛ ارسلان کریمی خیاوی
دوره 3، شماره 5 ، دی 1388، ، صفحه 59-70
چکیده
این پژوهش به معرفی "فرش شهری1" به عنوان مقدمهای بر شهرسازی فولدینگ2 میپردازد. فولدینگ که در فلسفه وامدار نظرات دلوز3 در ریزوم4 و آنتی ادیپ5 و بر اساس ریاضیات لایپنیتز6 است، در معماری توسط پیتر آیزنمن7 به منصه ظهور رسید. امروزه حدید8 فولدینگ را در مقیاس کلان به عنوان" فرش شهری" ارائه داده است که پیشتر در طراحی منظر ...
بیشتر
این پژوهش به معرفی "فرش شهری1" به عنوان مقدمهای بر شهرسازی فولدینگ2 میپردازد. فولدینگ که در فلسفه وامدار نظرات دلوز3 در ریزوم4 و آنتی ادیپ5 و بر اساس ریاضیات لایپنیتز6 است، در معماری توسط پیتر آیزنمن7 به منصه ظهور رسید. امروزه حدید8 فولدینگ را در مقیاس کلان به عنوان" فرش شهری" ارائه داده است که پیشتر در طراحی منظر توسط جیمز واینز9 مطرح گردیده بود. حدید بر اساس فلسفه "وحدت در کثرت" سعی بر طراحی شهری با ادبیات پسامدرن فمنیستی10 دارد تا شهری آنتی ادیپ ارائه دهد. این پژوهش با روش تحلیل محتوا به این نتیجه دست یافته که "فرش شهری" می تواند مصداقی بر شهرسازی فولدینگ باشد که بر اساس هندسه فرکتال، منطق فازی و در فضای آشوب شکل گرفته است. " فرش شهری" اگر چه در ایجاد هماهنگی در مقیاس کلان موفق بوده است اما در مقیاس انسانی و بحث معماری رویداد به توفیقی دست نیافته است.
سیامک پناهی؛ سید مصطفی مختاباد امرئی؛ مهرداد نوابخش
دوره 2، شماره 2 ، شهریور 1387، ، صفحه 13-24
چکیده
این مقاله حاصل پژوهشی در "چگونگی نقش سینما در انتقاد از شهرسازی مدرن" است. در این تحقیق، با روش تحلیلی و توصیفی با تکیه بر روش نشانه شناسی لایه ای ( تحلیل فیلم با دیدگاه محور همنشینی1 لایه‌های متن2، بافت3، بینامتن4، رمزگان5 و رسانه ها6) و تحلیل سه گانه اروین پانوفسکی7 ( ادراک اولیه ،ادبیات موضوع و هرمنوتیک8) در تمامی لایه‌های ...
بیشتر
این مقاله حاصل پژوهشی در "چگونگی نقش سینما در انتقاد از شهرسازی مدرن" است. در این تحقیق، با روش تحلیلی و توصیفی با تکیه بر روش نشانه شناسی لایه ای ( تحلیل فیلم با دیدگاه محور همنشینی1 لایه‌های متن2، بافت3، بینامتن4، رمزگان5 و رسانه ها6) و تحلیل سه گانه اروین پانوفسکی7 ( ادراک اولیه ،ادبیات موضوع و هرمنوتیک8) در تمامی لایه‌های همنشین مفاهیم بازشکافت شده اند. سینما در فرآیند انتقاد از جریان مدرنیته در ژانر کمدی سیاه، نشانههای تلخ مدرنیته، نوستالژی شهری، استفاده از پلان شهری و همچنین ارائه یوتوپیا9 و دیستوپیا10 ی شهری ابراز وجود نموده است. فرایند حاصل از تحقیق به این نتیجه دست یافته است که اگر چه معماری و شهرسازی مدرن تبلور جریان مدرنیته بوده اند، اما سینما همچون اکثر هنرها منتقد شهر سازی مدرن بوده و عناصر مشخصه فضاهای معماری و شهرسازی در تجلی معنا و مفاهیم انتقادی نقش بسزایی داشته اند.
