نوع مقاله : مروری

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

2 استادیار، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

3 استادیار، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

تبیین روش‌های فرهنگ‌سازی و بررسی نقاط ضعف و قدرت آن‌ها قدم اول در آموزش اصول پایه‌ای معماری به عامه مردم، قطب مهم کنترل و نظارت بر ساختمان‌سازی صحیح، هست. هدف از انجام این پژوهش معرفی و ارزیابی عملکرد فعلی روش‌های فرهنگ‌سازی اصول پایه‌ای معماری در جامعه ایران است. این مقاله به لحاظ هدف از نوع کاربردی هست و رویکرد روش‌شناسی آن آمیخته (کمی-کیفی) است. ابتدا با مطالعات کتابخانه‌ای اصول معماری و روش‌های شاخص فرهنگ‌سازی تبیین و سپس عملکرد فعلی این روش‌ها با شواهد کمیت‌پذیر، با زبان آمار و ارقام، بیان‌شده‌اند. جامعه‌ی آماری این تحقیق با توجه به تنوع فرهنگی از شهر تهران انتخاب‌شده است. نتایج تحقیق حاکی از توجه و علاقه زیاد مردم به آگاهی یافتن از اصول معماری است و درعین‌حال عملکرد فعلی نهادهای فرهنگ‌ساز در این زمینه ضعیف است. مشارکت مردمی روشی با اثربخشی بالا است. رسانه‌های دیداری و فضای مجازی از روش‌های کم‌هزینه و با ­سرعت بالا محسوب می­شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

  1. . ازکیا، مصطفی؛ و ایمانی، علی. (1394). توسعه پایدار روستایی. تهران: انتشارات اطلاعات.

    1. ازکیا، مصطفی و غفاری، غلامرضا. (1392). توسعه­ی روستایی با تأکید بر جامعه­ی روستایی ایران. تهران: نشر نی.
    2. افهمی، رضا؛ حسینی گوهری، پیمان؛ سیف الهی ده میری؛ محمدطه و ورمزیار، حسن. (1395). معماری و فرهنگ، با رویکرد فرهنگ معماری. کنفرانس بین‌المللی مهندسی معماری و شهرسازی. تهران.
    3. ایوبی، مرتضی؛ و امیرکیایی، مهدی. (1394). بررسی تأثیرات متقابل فرهنگ و معماری و جایگاه آن در معماری بومی ایران. دومین همایش بین‌المللی و چهارمین همایش ملی معماری، مرمت، شهرسازی و محیط‌زیست پایدار. اسفند 10، همدان.
    4. بهمنی کازرونی، سارا؛ و پورجعفر، محمدرضا. (1392). تجلی فرهنگ در فضاهای معماری ایرانی ـ اسلامی با تأکید بر سلسله‌مراتب فضایی مجموعۀ زندیۀ شیراز. دومین کنگره بین‌المللی علوم انسانی اسلامی. آبان 26-27، قم.
    5. بیات سید شهابی، علی؛ و مقبول اقبالی، مهناز. (1389). بررسی نقش رسانه ملی دراثر بخشی آموزش‌های شهروندی بر روی شهروندان. سمینار رسانه و آموزش شهروندی. تهران: اداره کل آموزش‌های شهروندی شهرداری تهران.
    6. پیرایه گر، میلاد؛ و ریاضی، فیاض. (1389). ارائه راهکارهایی برای آموزش شهروندان در ساخت و ارتقاء کیفی فضاهای شهری در ایران. سمینار رسانه و آموزش شهروندی. تهران: اداره کل آموزش‌های شهروندی شهرداری تهران.
    7. جامع، رقیه؛ و شاکری، عبدالرضا. (1389). رسانه‌های نوین و آموزش. سمینار رسانه و آموزش شهروندی. تهران: اداره کل آموزش‌های شهروندی شهرداری تهران.
    8. حائری مازندرانی، محمدرضا. (1395). خانه، فرهنگ، طبیعت در معماری ایران. تهران: مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
    9. حجت، عیسی؛ و معظمی، منوچهر. (1393). ریشه‌های گسست و گم‌گشتگی فرهنگی در معماری معاصر ایران. آرمانشهر. 10(21)، 103-112.
    10. کاوسی، اسماعیل؛ و حسن پور، محمد. (1386). بررسی عوامل مؤثر در ارتقاء سطح فرهنگ عمومی از دیدگاه مدیران فرهنگ و ارشاد اسلامی. مدیریت فرهنگی، 1(1)، 13-29.
    11. حمزه نژاد، مهدی؛ مخبری، نغمه؛ و عربی، مائده. (1392). ابعاد فرهنگسازی برای ایجاد معماری هویت گرا در جامعه امروز. دومین همایش ملی معماری و شهرسازی اسلامی. آذر 5-6، تبریز.
    12. خواجه روشنایی، نرگس؛ و نوالی حسینی، سید محمدرضا. (1395). تدوین روش‌های ارتقای سطح آگاهی عمومی در اجرا و بهره‌برداری مناسب شبکه فاضلاب داخلی و بیرونی مطالعه موردی: شهر مشهد. نشریه آب و توسعه پایدار. 3(2)، 27-34.
    13. دهشیری. محمدرضا. (1384). اصول خبررسانی و برنامه‌سازی در رسانه ملی. تهران: انتشارات سروش.
    14. رسول‌زاده اقدم، صمد؛ رضانژاد اصل بناب، هادی؛ سالک قهفرخی، رقیه؛ و قاسم زاده، بهنام. (1395). بررسی مشخصه‌های معماری مسکن بر اساس معیارهای فرهنگ و سبک زندگی: یک رویکرد تطبیقی از معماری سنتی و مدرن. فصلنامه جامعه‌شناسی سبک زندگی، 2(6). 35-63.
    15. رجب‌زاده، (1378). شاخص سازی فرهنگی، زمینه‌های نظری و محدودیت‌های آن. مقالات برگزیده همایش نقش و جایگاه دولت در توسعه فرهنگی. تهران: نشر جهاد دانشگاهی.
    16. رجب‌زاده، (1380). درآمدی بر مفهوم فرهنگی، مجموعه مقالات جامعه و فرهنگ، جلد پنجم، تهران: نشر آرون.
    17. رشیدزاده، الهام و بایزیدی، قادر. (1394). بررسی مقایسه ای نحوه ی پذیرش و آموزش معماران در دانشگاه های ایران و سایر کشورها (آمریکا، المان، اتریش، روسیه، ژاپن). اولین همایش بین المللی ایده های نو در معماری و شهرسازی، مهر 30، اردبیل.
    18. روزبهانی، روح‌انگیز؛ حمیدی، سهراب؛ یعقوبی، رضا؛ و فردرو، محسن. (1380). ملاحظاتی پیرامون فرهنگ عمومی و اصلاح آن، جلد اول مجموعه مقالات جامعه و فرهنگ،، تهران: نشر آرون.
    19. رئوفی، نگین و قدوسی فر، سید هادی. (1396). نقش فرهنگ در معماری بومی. کنفرانس بین‌المللی عمران، معماری و شهرسازی ایران معاصر. مرداد 24، تهران.
    20. شارع پور، محمود. (1395). جامعه‌شناسی شهری. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).
    21. شصتی، شیما؛ فلامکی، محمدمنصور؛ وجواهری پور، مهرداد. (1396). معماری مسکونی امروز شهر تهران و پروبلماتیک فرهنگ از منظری جامعه‌شناختی، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، 9(2)، 85-106.
    22. صالح آهنگر، مژگان؛ تیزقلم زنوزی، سعید؛ و جاویدی نژاد، مهرداد. (1398). سنجش میزان آگاهی عامه مردم از اصول پایه‌ای معماری. فصلنامه علمی، راهبرد اجتماعی فرهنگی، 8(31)، 207-233.
    23. صالح آهنگر، مژگان. (1394). مقایسه­ی میزان تفاوت انرژی مصرفی مصالح آجر و سنگ در پوسته­ی خارجی ساختمان با بهره­گیری از نرم‌افزار ECOTECT. نخستین همایش ملی انرژی، ساختمان و شهر. بهمن 3-4، ساری.
    24. عسکری، سید احمد؛ و قاسمی اردهائی، علی. (1390). آموزش استفاده از تکنولوژی های نوین رسانه ای به شهروندان شهر مجازی تهران. سمینار رسانه و آموزش شهروندی. تهران: اداره کل آموزش‌های شهروندی شهرداری تهران.
    25. فردرو، محسن؛ روزبهانی، روح‌انگیز؛ حمیدی، سهراب؛ و یعقوبی، رضا. (1380). استراتژی‌های عمده در رابطه با فرهنگ عمومی و خرده‌فرهنگ‌های عمومی، مجموعه مقالات جامعه و فرهنگ، جلد اول، تهران: نشر آرون.
    26. فردرو، محسن. (1381). مطالعه وضع فرهنگ عمومی. تهران: نشر روژین.
    27. فکوهی، ناصر. (1391). انسان‌شناسی شهری. تهران: نشر نی.
    28. قائدی، سینا. (1390). تجارب جهانی آموزش شهروندی. سمینار رسانه و آموزش شهروندی. تهران: اداره کل آموزش‌های شهروندی شهرداری تهران.
    29. فولادی، محمد، (1387). فرهنگ و مهندسی فرهنگ. تهران: فصلنامه راهبرد فرهنگ، 1(6). 183-220.
    30. مظفر، فرهنگ؛ حسینی، سیدباقر؛ و عبدمجیری، امین. (1391). فرهنگ در پژوهش‌های معماری. نشریه مسکن و محیط روستا. 31(138)، ۲۹-۳۸.
    31. مولایی، اصغر. (1395). توسعه شهری پایدار با محوریت حقوق شهروندی. دومین همایش ملی تببین حقوق شهروندی. مهر 3، ارومیه.
    32. مومنی، کوروش و مسعودی، زهره. (1395). رابطه فرهنگ و معماری (با بررسی موزه هنرهای معاصر تهران). جلوه هنر، 8(15)، 67-82.
    33. معتمدنژاد، کاظم. (1385). وسایل ارتباط جمعی. جلد اول. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
    34. مهدوی‎نژاد، محمد‎جواد؛ یاری، فهیمه؛ پرویزی، قامت؛ و دهقانی، صهیب. (1392). تحول در آموزش معماری در تعامل دوسویه با تاریخ و فناوری. دو فصلنامه معماری و شهرسازی پایدار. 1(2)، 55-63.
    35. نجاتی حسینی، سید محمود. (1379). اطلاع رسانی و فرهنگ. تهران: خانه کتاب ایران، سازمان چاپ وانتشارات وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی. 
      1. Brindley, T., Rydin, Y., & Stoker, G. (1996). Re-Making Planning: The Politics of urban Changes, London: Routledge.
      2. Chandler, T. (1987). Four Thousand Years of Urban Growth: An Historical Census. Lewiston, NY: Mellen.
      3. Hoshiar, N. (2012). Architectural Identity in an Era of Change. Developing Country Studies, 2(10), 81-96.
      4. King, A. (1990). Architecture, capital and the globalization of culture. Theory, Culture and Society, 7 (2-3), 397-41.
      5. Gill, L. (2004). Does culture affect form: Creating architecture and community from culture? University of Maryland. College Park.

      42.Mahdavinejad, M., & Amini, M. (2011). Public participation for sustainable urban planning in case of Iran. Procedia engineering21, 405-413.‏

      1. Million, A., Heinrich, A., & Coelen, T. (2017). The Interrelationship between Education and Urban Development. Education, Space and Urban Planning. Springer, Cham..
      2. Mirzaean Mahabadi, Sh., Zabihi, H., & Majedi, H. (2014). Participatory Design; a New Approach to Regenerate the Public Space. International Journal of Architecture and Urban Development, 4 (4). 15-22.
      3. Ruiz, L. (2019). Architecture as a Cultural Catalyst, PA: Pennsylvania State University.
      4. Kockler, R. E. (1989). Culturally responsive architecture: a community center and housing for Latinos in Roxbury(Doctoral dissertation, Massachusetts Institute of Technology).
      5. UNESCO Bangkok (Asia and Pacific Regional Bureau for Education), (2020). Sustainability Ofcommunity Learning Centres: Community Ownership and Support. Mom Luang Pin Malakul Centenary, Retrieved November 18, 2020, from: https://unesdoc.unesco.org/