نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری،گروه معماری، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
2 استادیار، گروه معماری، دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا، ایران.
3 استاد، گروه معماری، دانشگاه تهران، پردیس هنرهای زیبا، ایران
چکیده
از دیرباز نمادها و نشانههایی در بناهای کشور ایران نقش بسته و در آثار معمارانش در نسلهای بعد نمودار گشته است. این موضوع ذهن بشر امروز را به روزگاران کهن معطوف میدارد. امروزه ردپای بسیاری از علوم در معماری مشهود است. یکی از این علوم، نشانهشناسی است که نوعى دانش در جهت درک پدیدههاى جهان است. در این تحقیق، نشانهشناسی کهن‌الگوها که الگوهای پایدار و حاصل تجربه جمعی بشرند، مطالعه ویژگیهای معماری کهنالگویی و نحوهی بهره گرفتن از مفاهیم آن در معماری منارههای ایران موردبررسی قرار خواهد گرفت. هدف از این تحقیق دستیابی به مشترکات معنایی و چگونگی حضور نشانههای کهنالگویی در معماری منارهها و میلهای گذشته و بهرهمندی از این نشانههای منطبق بر فرهنگ و تاریخ کشورمان، ایران، در بناهای امروز است. بر اساس هدف پژوهش، ضمن بهرهگیری از روش محتوای کیفی و تحلیلی و اسنادی است از رویکردهای مطرح در ادراک نشانهها استفاده‌شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
- ارشاد، محمدرضا. (1396).گستره اسطوره. تهران: انتشارات هرمس.
- اردلان، نادر؛ و بختیار، لاله. (1381). حس وحدت: سنت عرفانی در معماری ایرانی. (حمید شاهرخ، مترجم). اصفهان: انتشارات خاک.
- الیاده، میرچا. (1375). مقدس و نامقدس.(مریم امینی، مترجم). تهران: انتشارات چشمه.
- انوشه، حسن. (1376). فرهنگنامه ادب فارسی (دانشنامه ادب فارسی). تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- پیرنیا، محمد کریم. (1373). آشنایی با معماری اسلامی ایران. تهران: انتشارات سروش دانش.
- چندلر، دانیل. (1386). مبانی نشانهشناسی. (مهدی پارسا، مترجم). تهران: انتشارات سوره مهر.
- حاتم، غلامعلی.(1390). معماری اسلامی ایران در دوره سلجوقیان. تهران: نشر جهاد دانشگاهی.
- داد، سیما. (1375). فرهنگ اصطلاحات ادبی. تهران: انتشارات مروارید.
- دباغ، امیر مسعود؛ و مختاباد امرئى، سید مصطفى.(1390). تأویل معمارى پسامدرن از منظر نشانهشناسی. تهران: هویت شهر، 5 (9)، 59-72.
- زمرشیدی، حسین.(1374). مسجد در معماری ایران. تهران: انتشارات کیهان.
- سجودی، فرزان. (1383). نشانهشناسی کاربردی. تهران: نشر قصه.
- سرلو، خوان ادواردو. (1389). فرهنگ نمادها. (مهرانگیز اوحدی، مترجم). تهران: انتشارات دستان.
- شمسیا، سیروس.(1378). انواع ادبی. تهران: انتشارات میترا.
- شمسیا، سیروس.(1381). نقد ادبی، تهران: انتشارات فردوس.
- ضمیران، محمد. (1379). درآمدی بر نشانه هنر. تهران: نشر قصه.
- فرشیدنیک، رزانه. افهمی، رضا. آیت اللهی، حبیب الله. (1388). نشانهشناسی قالی محرابی: بازتاب معماری مسجد در نقش فرش. فصل نامه علمی پژوهشی انجمن علمی فرش ایران، 14، 9-27.
- گرابار، الگ. (1386). نماد و نشانه درتفسیر معماری اسلامی، (طهوری، مترجم)، گلستان هنر، 9، 13-25.
- گلابچی، محمود؛ و زینالیفرد، آیدا. (1391). معماری آرکیتایپی- الگوهای پایدار بنیادین. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- ماجدی، حمید؛ و زرآبادی، زهرا سادات.(1389). جستاری در نشانهشناسی شهری. تهران: آرمانشهر. 4. 49-56.
- مخلصی، محمد علی. (1379). مجموعه مقالات متون و کتیبههای دوران اسلامی، تالیف پژوهشگران، تهران: نشر سازمان میراث فرهنگی.
- نوربرگ شولتز، کریستین.(1399). مفهوم سکونت: به‌سوی معماری تمثیلی. (محمود امیر یارمحمدی، مترجم). تهران: انتشارات آگه.
- یونگ، کارل گوستاو. (1387). انسان و سمبولهایش. (محمود سلطانیه، مترجم). تهران: انتشارات دیبا.
- تربت جو، محمد علی؛ و اسلامی، غلامرضا. (1397). مکالمه انسان و مکان مقدس جستاری بر نقش مخاطب در فهم قداست مکان. تهران: هویت شهر. 35 (12). 65-74
- Wass, C.C. (2009), Meditation mazes & Labyrinths, New York: Sterling Publishing Co,Inc
- Gance, L. (2005). Great Alchemist & Quantum Manifestation power. UK: Trafford publishing.
- Little, C.E. (1995). Greenways of America. Baltimore. Maryland: The Johns Hopkins University Press.
)