مقاله پژوهشی
سید حسین بحرینی؛ الهام فلاح منشادی
دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1395، صفحه 5-12
چکیده
با توجه به ماهیت بین رشته ای شهرسازی یکی از سؤالات کلیدی در آموزش شهرسازی ضرورت وجود یا عدم وجود مقطعکارشناسی در شهرسازی است؟ دیدگاه های موافق و مخالف زیادی در این ارتباط وجود دارد. در حالی که بعضی از مقطعکارشناسی ارشد حمایت می-کنند، عده ای با توجه به عملکرد خوب فارغ التحصیلان کارشناسی شهرسازی، ضرورت انتخابرشته شهرسازی از 18 - 19 سالگی ...
بیشتر
با توجه به ماهیت بین رشته ای شهرسازی یکی از سؤالات کلیدی در آموزش شهرسازی ضرورت وجود یا عدم وجود مقطعکارشناسی در شهرسازی است؟ دیدگاه های موافق و مخالف زیادی در این ارتباط وجود دارد. در حالی که بعضی از مقطعکارشناسی ارشد حمایت می-کنند، عده ای با توجه به عملکرد خوب فارغ التحصیلان کارشناسی شهرسازی، ضرورت انتخابرشته شهرسازی از 18 - 19 سالگی و مشکلات مالی دانشگا هها بر ضرورت وجودی مقطع کارشناسی تأکید دارند. در این مقالهاین سؤال را در ارتباط با شرایط ایران مورد بحث قرار گرفته و از روش تحقیق آمیخته )پرسش نامه و مصاحبه( برای پاسخاستفاده شده است. مجموعاً 187 پرسش نامه توسط سه گروه دانش آموختگان کارشناسی شهرسازی، اساتید رشته و کارفرمایان)مدیران شهرسازی( تکمیل شده است. همچنین 12 مصاحبه ساختاریافته با استادان و حرفه مندان مطرح در حوزه شهرسازیانجام شده است. نتایج حاصل از مقاله نشان می دهد که اکثریت پرسش-شوندگان و مصاحبه شوندگان از وجود این دوره رضایتداشته و آن را برای کشور ضروری می دانند.
مقاله پژوهشی
لیلا رحیمی؛ محمد نقی زاده
دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1395، صفحه 13-20
چکیده
آرمان‌شهر اسلامی در پیروی از کلام پروردگار، سنت پیامبر و روایات معصومین به برقراری عینی عدالت و نیز قرار دادن مناسب هر چیز درجای خود و خلق فضاها با اندازه‌های مناسب اقدام می‌نماید. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی در پی دستیابی به هدف اصلی خود، یعنی تجلی عدالت اجتماعی در ساختار شهر اسلامی به ویژه محله میباشد. نتایج ...
بیشتر
آرمان‌شهر اسلامی در پیروی از کلام پروردگار، سنت پیامبر و روایات معصومین به برقراری عینی عدالت و نیز قرار دادن مناسب هر چیز درجای خود و خلق فضاها با اندازه‌های مناسب اقدام می‌نماید. پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیلی در پی دستیابی به هدف اصلی خود، یعنی تجلی عدالت اجتماعی در ساختار شهر اسلامی به ویژه محله میباشد. نتایج تحقیق پس از مطالعه منابع مختلف نشان میدهد که برای تجلی عدالت اجتماعی در ساختار شهری، توجه توأم به سه وجه شهروندان، کالبد شهر و مدیریت شهری ضروری است. محله به عنوان ساختار اصلی شهر اسلامی، میتواند با رعایت عدالت فردی و اجتماعی بین ساکنان محله و رعایت مفاهیم تعادل، هماهنگی و توازن در اجزاء و فضاهای محله و نیز رعایت حقوق قانونی افراد محله از خدمات و تسهیلات عمومی محلی توسط نظام مدیریت محله، زمینههای تحقق عدالت اجتماعی را در خود مهیا سازد.
مقاله پژوهشی
محمد علی خانمحمدی؛ سیروان عظیمی؛ یاسر رحمانیانی؛ مختار حسینی
دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1395، صفحه 21-32
چکیده
گرچه روزگاری، خانه تلفیقی بود از فضاهای متنوع با کیفیت‌های مختلف مانند؛ اتاق، حیاط، ایوان، رواق و مهتابی، که می‌توانستند به خوبی جوابگوی نیازهای عملکردی و روانی آدمی بوده و بر غنای معماری بیفزایند. اما امروزه با حذف حیاط و ایوان در طراحی واحدهای آپارتمانی و جایگزین کردن آنها با تراس‌های نامناسب، کارایی کیفی مسکن کاهش یافته‌است. ...
بیشتر
گرچه روزگاری، خانه تلفیقی بود از فضاهای متنوع با کیفیت‌های مختلف مانند؛ اتاق، حیاط، ایوان، رواق و مهتابی، که می‌توانستند به خوبی جوابگوی نیازهای عملکردی و روانی آدمی بوده و بر غنای معماری بیفزایند. اما امروزه با حذف حیاط و ایوان در طراحی واحدهای آپارتمانی و جایگزین کردن آنها با تراس‌های نامناسب، کارایی کیفی مسکن کاهش یافته‌است. هدف این پژوهش احیای ایوانهای پیشین، در قالب تراس است. این پژوهش کیفی- تفسیری با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و مطالعه موردی، در پی یافتن پاسخ این پرسش است که چگونه میتوان با مکانیابی صحیح، ابعاد بهینه و رعایت اصول طراحی، تراس را به عنوان یک فضای زنده، کارامد، چند عملکردی و کیفی در طراحی واحدهای آپارتمانی جدید در نظرگرفت. و اثبات میکند با اتخاذ راهکار‌های مناسب طراحی، تراس میتواند عملکرد حیاط، نشیمن، غذا خوری، فضای خواب، مطبخ، جای بازی بچه ها و عامل ارتباطی با طبیعت را در بطن خود داشته باشد.
مقاله پژوهشی
محمد امین اسلامی؛ احمد نوذری فردوسیه؛ منصوره طاهباز
دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1395، صفحه 33-46
چکیده
فضاهای باز و معابر عرصه هایی هستند که زندگی جمعی در آنها جریان دارد، از این رو ایجاد آسایش گرمایی در این فضاهابه ویژه در اقلیم های گرمسیری حایز اهمیت است. در این پژوهش فضاهای باز و پیاده راه های دانشگاه کاشان به عنوان نمونهموردی در اوج گرمای تابستان و سرمای زمستان با هدف ارزیابی شرایط گرمایی آن و شناسایی مؤلفه های مؤثر در ایجاد خرداقلیم ...
بیشتر
فضاهای باز و معابر عرصه هایی هستند که زندگی جمعی در آنها جریان دارد، از این رو ایجاد آسایش گرمایی در این فضاهابه ویژه در اقلیم های گرمسیری حایز اهمیت است. در این پژوهش فضاهای باز و پیاده راه های دانشگاه کاشان به عنوان نمونهموردی در اوج گرمای تابستان و سرمای زمستان با هدف ارزیابی شرایط گرمایی آن و شناسایی مؤلفه های مؤثر در ایجاد خرداقلیم مناسب و ارائه یک چهارچوب کلی برای ساماندهی معابر فضای باز بررسی می شوند. بعد از انجام برداشت های میدانیتوسط دستگاه های هواشناسی، شرایط آب و هوایی نقاط مختلف مسیر، مقایسه و به کمک شاخص جهانی اقلیم گرمایی،وضعیت گرمایی نقاط روی نمودار سایکرومتریک تحلیل گردید. نتایج، بیانگر وضعیت گرمایی مسیر می باشد و همچنیننیازهای هر نقطه برای رسیدن به شرایط مطلوب را تعیین می نماید. در نهایت از طریق مقایسه مسیر با گذرها و معابر اقلیمیبافت تاریخی شهر، راهکار‌های مناسب برای ساماندهی هرچه بهتر فضای باز ارائه شد.
جمال الدین سهیلی؛ نسترن رسولی
دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1395، صفحه 47-60
چکیده
یکی از دستاوردهای تکنیک‌های نحو فضا1جهت تحلیل روابط فضایی ساختمان‌ها، ترسیم نمودار توجیهی میباشد. هدف این پژوهش نمایش نحوه استفاده از تکنیک چیدمان فضا در تحلیل روابط خاص معماری کاروانسراهای ایرانی میباشد. «امنیت» و «دسترسی» از مهم‌ترین فاکتورها در خلق روابط فضایی کاروانسراهای ایران محسوب میشوند. ...
بیشتر
یکی از دستاوردهای تکنیک‌های نحو فضا1جهت تحلیل روابط فضایی ساختمان‌ها، ترسیم نمودار توجیهی میباشد. هدف این پژوهش نمایش نحوه استفاده از تکنیک چیدمان فضا در تحلیل روابط خاص معماری کاروانسراهای ایرانی میباشد. «امنیت» و «دسترسی» از مهم‌ترین فاکتورها در خلق روابط فضایی کاروانسراهای ایران محسوب میشوند. این عوامل با ترسیم نمودارهای توجیهی چندین نمونه از کاروانسراهای قزوین و کاشان مورد مطالعه قرار گرفتهاند. در این پژوهش، با کمک مطالعات کتابخانهای و میدانی، شناخت کاروانسراهای منتخب انجام شده، پس از بررسی چیدمان فضایی این کاروانسراها، با ترسیم نمودارهای توجیهی، به تحلیل آنها براساس نگرش نحو فضا پرداخته شده است. در پایان، مقایسه تطبیقی حجرهها، انبارها و صحن کاروانسراها و ارتباط با سایر فضاها، دسترسی و امنیت آنها با استفاده از شیوه «ترسیم و تحلیل نمودارهای توجیهی» انجام شده است. چنین برمیآید که بازخوانی مفاهیم معماری کهن در جهت احیای هویت ایرانی از دریچه دستاوردهای این پژوهش قابل پیگیری باشد.
محمدجواد مهدوی نژاد؛ مجید منصورپور؛ مصطفی مسعودی نژاد
دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1395، صفحه 61-74
چکیده
خانههای دوران قاجار در شهر دزفول، نمونه‌ای ارزشمند از معماری معاصر ایران به شمار می آیند که به خوبی توانسته‌اند با شرایط خاص اقلیمی خوزستان هماهنگ شوند. هدف از این پژوهش شناسایی الگوی مسکن قاجاری دزفول و چگونگی تاثیرپذیری آن از اقلیم، به عنوان عنصر هدایت کننده فرایند طراحی معماری است. از این رو با بررسی یازده نمونه از خانههای ...
بیشتر
خانههای دوران قاجار در شهر دزفول، نمونه‌ای ارزشمند از معماری معاصر ایران به شمار می آیند که به خوبی توانسته‌اند با شرایط خاص اقلیمی خوزستان هماهنگ شوند. هدف از این پژوهش شناسایی الگوی مسکن قاجاری دزفول و چگونگی تاثیرپذیری آن از اقلیم، به عنوان عنصر هدایت کننده فرایند طراحی معماری است. از این رو با بررسی یازده نمونه از خانههای دورة قاجاریه دزفول و همچنین استفاده از تحلیل دادههای حاصل از پرسشنامههای جمعآوری شده از متخصصان آشنا با معماری منطقه، مورد ارزیابی قرار گرفت. یافتهها حاکی از آن است که بسیاری از ویژگیهای خانههای دزفول به نحوی با متغییرهای فرهنگی، اعتقادی، زیباشناختی، اقتصادی و اجتماعی هماهنگ بودهاند؛ و تمامی آنها بر نقش ممتاز اقلیم در جهتدهی و شکلگیری معماری تأکید می‌نماید؛ و نشان میدهد که اقلیم چگونه به عنوان بخشی از فرایند طراحی معماری سبب ارتقاء کیفیت مسکن معاصر دزفول شده است.
رضا نقدبیشی؛ شهیندخت برق جلوه؛ سید غلامرضا اسلامی؛ حامد کامل نیا
دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1395، صفحه 75-84
چکیده
در این نوشتار، چالش مورد کاوش، یافتن ساختارهایی نظری، منتج از انگاره‌های علوم رفتاری به‌منظور بهبود روش آموزشِ فرایند طراحی معماری و ساخت چارچوبی نظری – عملی به منظور تغییر در رویکردها و تقابل با عدم تحول و سکون در نظریه‌پردازی حوزۀ روشِ آموزشِ معماری است. افزون‌براین، هدفِ پژوهش، تعریف و شناسایی شاخصه‌های منتج از نظریه قابلیت‌های ...
بیشتر
در این نوشتار، چالش مورد کاوش، یافتن ساختارهایی نظری، منتج از انگاره‌های علوم رفتاری به‌منظور بهبود روش آموزشِ فرایند طراحی معماری و ساخت چارچوبی نظری – عملی به منظور تغییر در رویکردها و تقابل با عدم تحول و سکون در نظریه‌پردازی حوزۀ روشِ آموزشِ معماری است. افزون‌براین، هدفِ پژوهش، تعریف و شناسایی شاخصه‌های منتج از نظریه قابلیت‌های محیطی گیبسون (افردنس) برای کاربرد در راستای مسئلۀ یادشده است که با بازبینی نظریهها و رویکردهای مرتبط با آن به حدود مطلوب و نامطلوب، همراه با شناسایی وجههای پنهان و آشکار قابلیتها، پرداختهشده است. بر این پایه، ویژگیهای بهکاررفته از نظریۀ مذکور، دربرگیرندۀ محدودیتهای شناختی، فرهنگی، منطقی، معنایی، ادراکی، کالبدی، طبیعی و انسانی است. روش در این پژوهش بهکارگیری رهآوردهای برآمده از بررسیهای توصیفی- استنتاجی به منظور دسترسی به نوعی تحلیل استنتاجی – مدلسازی سازماندهی شده است و سرانجام به ارائۀ الگویی (مدل) فراگیر برای آموزشِ فرایند طراحی در کارگاه معماری پرداخته شده است.
جواد احمدی؛ محسن فیضی؛ معصومه احمدی
دوره 10، شماره 2 ، شهریور 1395، صفحه 85-98
چکیده
آموزش معماری پایدار به دنبال تربیت دانشجویانی بامهارت جهت طراحی ساختمآنهایی با بهره‌وری انرژی بالاست که شرایط حاضر بروز مشکلات محیط‌زیستی، توجهات فراوانی به‌سوی خود جلب کرده است. پرسش این پژوهش این‌است‌که در دانشگاه‌های کشور تا چه حد به مباحث پایداری و دروس تدوین شده در ساختار آموزشی اهمیت داده می‌شود؟ و مشکلات حاضر به چه ...
بیشتر
آموزش معماری پایدار به دنبال تربیت دانشجویانی بامهارت جهت طراحی ساختمآنهایی با بهره‌وری انرژی بالاست که شرایط حاضر بروز مشکلات محیط‌زیستی، توجهات فراوانی به‌سوی خود جلب کرده است. پرسش این پژوهش این‌است‌که در دانشگاه‌های کشور تا چه حد به مباحث پایداری و دروس تدوین شده در ساختار آموزشی اهمیت داده می‌شود؟ و مشکلات حاضر به چه حوزههایی مربوطاند ؟ راه حل را میتوان در محتوای دروس مربوط به طبیعت و انرژی دید که بایستی مورد توجه قرار گیرند. هدف این پژوهش کیفیموردی با رویکرد کیفیتفسیری، در مقطع کارشناسی معماری، بررسی اهمیت و جایگاه دروس پایداری است و با بهکارگیری روش اسنادی، به مقایسه تطبیقی دروس مصوب وزارت علوم کشور با سه دانشگاه موفق خارج کشور، از لحاظ آموزش پایداری پرداخته تا مشکلات وپیشنهادات مربوطه را استحراج نماید. نتیجه این بررسی نشان داد که مباحث پایداری در کشور از جایگاه لازم برخوردار نبوده و بازنگری دروس ضروری به نظر میرسد.
