سید حسین بحرینی؛ مهران فروغی فر
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 5-18
چکیده
انسجام کالبدی کیفیتی است که در کالبد شهرهای معاصر به سختی یافت می‌شود. در پاسخ به این مسأله، هدف این پژوهش دستیابی به راهکارهای طراحی شهری است که با استفاده از آنها بتوان به کالبدی منسجم تر و پاسخگو به نیازهای معاصر شهروندان دست یافت. در این راستا، در قالب یک تحقیق کیفی و با مرور اسناد کتابخانه‌ای و پیمایش میدانی، اصول فرم شهر بر پایۀ ...
بیشتر
انسجام کالبدی کیفیتی است که در کالبد شهرهای معاصر به سختی یافت می‌شود. در پاسخ به این مسأله، هدف این پژوهش دستیابی به راهکارهای طراحی شهری است که با استفاده از آنها بتوان به کالبدی منسجم تر و پاسخگو به نیازهای معاصر شهروندان دست یافت. در این راستا، در قالب یک تحقیق کیفی و با مرور اسناد کتابخانه‌ای و پیمایش میدانی، اصول فرم شهر بر پایۀ نظریه‌ی سیستمهای پیچیده در بافت تاریخی شهر شیراز مورد سنجش قرار میگیرد تا از این طریق امکان بهکارگیری این اصول به عنوان پایهای نظری برای راهنمای طراحی مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج حاصل نشان میدهد که محدودۀ قدیمی شهر شیراز بر اساس اصول فرم شهر در نظریۀ پیچیدگی از انسجام کالبدی برخوردار بوده و بنابراین اصول مذکور قابل تعمیم به این محدودۀ است و میتوان بر اساس آنها، راهکارهایی را برای افزایش انسجام کالبدی شهرهای معاصر با توجه به شرایط زندگی امروز ارائه کرد.
میرسعید موسوی؛ فرح حبیب؛ حمید ماجدی
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 19-28
چکیده
آنچه که اکنون بافت قدیم شهر نامیده می شود، زمانی به عنوان یک کلیت شهری از حیاتی کامل و کارآمد برخوردار بود که تکامل و کارآمدی آن محصول تعامل انسان و طبیعت بود که در طول قرن‌ها و به واسطه اندیشه عمیق یا آزمون و خطاهایی مکرر به تعادل رسیده بود. هر چند که اکنون بافت قدیم شهر در ایران، با مفاهیمی چون فرسودگی، ناکارآمدی و بلاتکلیفی همراه ...
بیشتر
آنچه که اکنون بافت قدیم شهر نامیده می شود، زمانی به عنوان یک کلیت شهری از حیاتی کامل و کارآمد برخوردار بود که تکامل و کارآمدی آن محصول تعامل انسان و طبیعت بود که در طول قرن‌ها و به واسطه اندیشه عمیق یا آزمون و خطاهایی مکرر به تعادل رسیده بود. هر چند که اکنون بافت قدیم شهر در ایران، با مفاهیمی چون فرسودگی، ناکارآمدی و بلاتکلیفی همراه است، اما بهترین ارزش‌های فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و معماری هر شهر در آن نهفته است. به نظر می‌رسد بیشترین مشکلات مرتبط با بافت قدیم شهر در ایران ناشی از عدم شناخت دقیق ماهیت آن و عدم تلاش برای تطبیق آن ماهیت با شرایط معاصر می باشد. در این راستا، در این مقاله علاوه بر ارائه تعریفی روشن از بافت قدیم، ویژگی‌های کالبدی- فضایی آن در شهرهای ایران همراه با تأثیر تحولات معاصر به روش تحلیلی- توصیفی بررسی شده است.
سید رحمان اقبالی؛ راضیه زینالی؛ الناز اسماعیلی
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 29-40
چکیده
حس تعلق شهروندان به میدان ایالت ارومیه و میدان حسن‌آباد تهران با استفاده از بررسی‌های میدانی مبتنی بر مشاهده و نظرسنجی پرسش‌نامه‌ای که براساس معیارهای عوامل اجتماعی، ادراکی - شناختی فردی و محیطی کالبدی و شاخص‌های ارزش و ترجیج، خاطره‌انگیزی، احساس امنیت، آشنایی با مکان، تشخص مکان و رضایتمندی از ویژگی‌های کالبدی آن که به مثابه ...
بیشتر
حس تعلق شهروندان به میدان ایالت ارومیه و میدان حسن‌آباد تهران با استفاده از بررسی‌های میدانی مبتنی بر مشاهده و نظرسنجی پرسش‌نامه‌ای که براساس معیارهای عوامل اجتماعی، ادراکی - شناختی فردی و محیطی کالبدی و شاخص‌های ارزش و ترجیج، خاطره‌انگیزی، احساس امنیت، آشنایی با مکان، تشخص مکان و رضایتمندی از ویژگی‌های کالبدی آن که به مثابه عناصر اصلی ارتباطدهنده حس تعلق و هویت مکانی منظور شدهاند به صورت مقایسه‌ای و از طریق تحلیل نتایج مورد ارزیابی قرار گرفته است. تحلیل دادهها و تفسیر نتایج حاصل از پرسشنامه نشان داد که ارتباط معناداری میان هویت مکانی و حس تعلق به مکان وجود دارد. در واقع توجه و تمرکز اصلی تحقیق، ارزیابی مقایسه‌ای حس تعلق شهروندان به دو میدان مورد مطالعه از طریق بررسی هویت مکانی بوده و یافتههای پژوهش حاکی از آن است که هویت مکانی و حس تعلق به میدان ایالت ارومیه نسبت به میدان حسن‌آباد تهران، بیشتر احساس می‌شود.
احسان درری جبروتی؛ امیرسعید محمودی
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 41-52
چکیده
با نگاهی به ساختمان‌های ساخته شده در کشور به جز پاره‌ای ارزش‌های محتوائی و اقتصادی به نظر می‌رسد در دیگر مؤلفه‌ها، کیفیت معماری در مقابل کمیت ساخت و ساز دارای نقصان است. مفاهیمی از قبیل «ارزیابی بعد از بهره‌برداری» در امر ساختمان موضوعاتی بیگانه در اذهان عمومی جامعه محسوب می‌شوند. در نتیجه اغلب ساختمان‌ها دارای ایراداتی ...
بیشتر
با نگاهی به ساختمان‌های ساخته شده در کشور به جز پاره‌ای ارزش‌های محتوائی و اقتصادی به نظر می‌رسد در دیگر مؤلفه‌ها، کیفیت معماری در مقابل کمیت ساخت و ساز دارای نقصان است. مفاهیمی از قبیل «ارزیابی بعد از بهره‌برداری» در امر ساختمان موضوعاتی بیگانه در اذهان عمومی جامعه محسوب می‌شوند. در نتیجه اغلب ساختمان‌ها دارای ایراداتی هستند که نسل به نسل تکرار می‌شوند. از آنجایی که یکی از راهکارهای بهبود سطح کیفی هر پدیدهای کنترل کیفیت آن از طریق ارزیابی است، در امر معماری نیز ارزیابی وسیلهای برای کنترل و بررسی‌های مدیریتی میباشد. تمرکز این تحقیق بر «ارزیابی بعد از بهره‌برداری» میباشد، لذا سعی شده تا مراحل و روشهای متناسب با این ارزیابی معرفی گردد. روش تحقیق در این مقاله روش کیفی «استدلال منطقی» است. دستاورد این تحقیق دستورالعملی است که میتوان بر اساس آن الگوی «ارزیابی بعد از بهره‌برداری» را بر مبنای موضوع «فرایند»، «نمایش کارکردی» و «نمایش تکنیکی» بررسی نمود.
ناصر برک پور؛ فاطمه جهان سیر
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 53-66
چکیده
شهروندی محیط‌زیستی به معنای داشتن دانش، نگرش‌ها و مهارت‌هایی در زمینه محیط‌زیست شهری است، به طوری که این موارد به رفتار طرفدار محیط‌زیست منجر شود. شهروندان با رفتارهای محیط‌زیستی، بیشترین مسئولیت را در قبال محیط شهری و بنابراین حفظ ارزش‌های طبیعی، تاریخی و میراثی آن دارند. این پژوهش، با هدف کلی شناسایی و تحلیل زمینه‌های شکل‌دهنده ...
بیشتر
شهروندی محیط‌زیستی به معنای داشتن دانش، نگرش‌ها و مهارت‌هایی در زمینه محیط‌زیست شهری است، به طوری که این موارد به رفتار طرفدار محیط‌زیست منجر شود. شهروندان با رفتارهای محیط‌زیستی، بیشترین مسئولیت را در قبال محیط شهری و بنابراین حفظ ارزش‌های طبیعی، تاریخی و میراثی آن دارند. این پژوهش، با هدف کلی شناسایی و تحلیل زمینه‌های شکل‌دهنده رفتار محیط‌زیستی شهروندان، در زمره تحقیقهای پیمایشی و همبستگی قرار میگیرد. جامعه آماری آن کلیه شهروندان شهر قزوین هستند که بر اساس فرمول کوکران تعداد اعضای نمونه، 233 نفر تعیین شده است. به منظور تحلیل سؤالهای پرسشنامه از آزمون کایدو یکبعدی و جهت استخراج روابط همبستگی میان متغیرها از آزمون همبستگی اسپیرمن و کروسکال ـ والیس استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش، بیانگر پایینبودن سطح رفتار شهروندی محیط‌زیستی شهروندان است. مهمترین عوامل مؤثر در این موضوع، پایینبودن سطح دانش محیط‌زیستی شهروندان و ناکارآمدی عوامل زیرساختی و قانونی کافی جهت بروز این رفتارها است.
مریم سلیمانی؛ کاظم مندگاری
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 67-78
چکیده
زیبایی خاصیت وجود انسان و تمایل به آن از مختصات آدمی است که همواره مورد توجه خاص گذشتگان بوده است. شهر یزد نیز با توجه به سابقه تاریخیاش دارای معماری غنی است و میتواند زمینهای برای استخراج معیارهای زیبایی در معماری باشد. در راستای دستیابی به این هدف، سعی شده بر اساس روش تئوری برخاسته از زمینه، شناسایی عناصر زیباییبخش این ...
بیشتر
زیبایی خاصیت وجود انسان و تمایل به آن از مختصات آدمی است که همواره مورد توجه خاص گذشتگان بوده است. شهر یزد نیز با توجه به سابقه تاریخیاش دارای معماری غنی است و میتواند زمینهای برای استخراج معیارهای زیبایی در معماری باشد. در راستای دستیابی به این هدف، سعی شده بر اساس روش تئوری برخاسته از زمینه، شناسایی عناصر زیباییبخش این خانهها، بر اساس ادراک مصاحبه شوندههای حاضر در فضا شکل بگیرد. در این روش به منظور مطالعات ژرف، هفت گونه از خانههای سنتی یزد انتخاب شدند. محقق با حضور مستمر در محیط و مصاحبههای ژرف و نظاممند با ساکنین، اقدام به ارزیابی زیبایی این خانهها کرده است. به منظور افزایش روایی پژوهش، یافتهها در مقایسه تطبیقی با مبانی موجود قرار داده شدند. نتایج پژوهش نشان میدهد: زیبایی طبیعت؛ نمود وحدت؛ تأکید بر جلوه فضا در دید ناظر و توجه به معانی نمادین، چهار عامل اصلی زیباییبخش این خانه ها هستند.
سجاد دامیار؛ زینب دامیار
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 79-88
چکیده
در این مقاله، فهم عمومی مردم از اصطلاح «معماری ایرانی معاصر» بررسی شده است. به این منظور، ابتدا تعاریفی از نظریهپردازان معماری معاصر ایران از معماری ایرانی، به صورت کلّی بررسی شده و یک دستهبندی درونساختاری از آن تعاریف به عمل آمده است. سپس با تمرکز بر چهار جریان فکری دستهبندی شده توسط حبیبی در کتاب « شرح ...
بیشتر
در این مقاله، فهم عمومی مردم از اصطلاح «معماری ایرانی معاصر» بررسی شده است. به این منظور، ابتدا تعاریفی از نظریهپردازان معماری معاصر ایران از معماری ایرانی، به صورت کلّی بررسی شده و یک دستهبندی درونساختاری از آن تعاریف به عمل آمده است. سپس با تمرکز بر چهار جریان فکری دستهبندی شده توسط حبیبی در کتاب « شرح جریان‌های فکری معماری و شهرسازی در ایران معاصر»: (اصولگرایان، سنتگرایان، نوگرا-بومگرایان و حالتگرایان)، با هدف تعیین میزان نسبت انتخاب مخاطبان با تقسیم بندیهای اصلی و نظرات هریک از دستهها با ویژگی‌های ادعایی در نظریه‌ی اصلی و تشخیص معنادار بودن تفاوت نظر دو دسته مخاطب (معمار حرفهای و مخاطب عادی)، آزمونی بر پایه تکنیک افتراق معنایی و مشارکت تصویری انجام گرفته است که نشان میدهد، انتقال مفاهیم پایة نظریهها، تنها در سنتگرایی که الگوهای عینی معماری قدیم را بهکار میبرد، فهمپذیر است و تمایز دستههای آن از همدیگر برای مردم عادی و معماران قابل درک نیست.
زینب السادات میرحسینی؛ حیدر جهان بخش
دوره 10، شماره 4 ، اسفند 1395، صفحه 89-104
چکیده
ارتقاء امنیت محیطی بافت‌های تاریخی که رو به متروکه شدن هستند، به‌واسطه مؤلفه‌های کالبدی میتواند علاوه بر ایجاد آرامش و اطمینان از حضور در محیطی امن، موجب جذب گردشگران شود. بر این اساس با بازآفرینی مناسب با هدف بهره وری حداکثر و افزایش امنیت، زمینه فعالیت بهینه افراد را فراهم نمود. در این پژوهش، بررسی میزان تأثیر مؤلفه‌های کالبدی ...
بیشتر
ارتقاء امنیت محیطی بافت‌های تاریخی که رو به متروکه شدن هستند، به‌واسطه مؤلفه‌های کالبدی میتواند علاوه بر ایجاد آرامش و اطمینان از حضور در محیطی امن، موجب جذب گردشگران شود. بر این اساس با بازآفرینی مناسب با هدف بهره وری حداکثر و افزایش امنیت، زمینه فعالیت بهینه افراد را فراهم نمود. در این پژوهش، بررسی میزان تأثیر مؤلفه‌های کالبدی بر افزایش امنیت محیطی محله چرخاب مورد هدف است. روش پژوهش، علی-مقایسه‌ای و تحلیل دادهها در نرم افزار spss صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد اگر چه بین دیدگاه گردشگران و ساکنین محله در زمینه مؤلفه‌های کالبدی محله اختلاف دیدگاه وجود دارد و از نظر گردشگران، محله ناامن تر است، اما در اولویت بندی مؤلفه‌های کالبدی از نظر هر دو گروه آسایش بصری در بالاترین رتبه و نفوذپذیری در پایین رتبه قرار دارد. در نهایت با ارائه راهبردهای کالبدی جهت ارتقاء امنیت محله پرداخته شده است.
