معماری
سمیه صدری کیا؛ محمدرضا بمانیان؛ مجتبی انصاری
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1397، صفحه 1-18
چکیده
نور انواع و درجاتی دارد که سبب پیدایش مفاهیم مستتر در فضا می‌شود. در متون دینی، نور در مفهومی متعالی یادشده است. ماهیت چندجانبه این عنصر، ضرورت توجه به ابعاد مادی و معنایی را آشکار می‌سازد. هدف این پژوهش تبیین چگونگی ایجاد کیفیت معنایی فضا با بهره‌گیری از نور است. در این تحقیق که از نوع کیفی و به‌روش استدلال منطقی انجام‌گرفته؛ چهارچوبی ...
بیشتر
نور انواع و درجاتی دارد که سبب پیدایش مفاهیم مستتر در فضا می‌شود. در متون دینی، نور در مفهومی متعالی یادشده است. ماهیت چندجانبه این عنصر، ضرورت توجه به ابعاد مادی و معنایی را آشکار می‌سازد. هدف این پژوهش تبیین چگونگی ایجاد کیفیت معنایی فضا با بهره‌گیری از نور است. در این تحقیق که از نوع کیفی و به‌روش استدلال منطقی انجام‌گرفته؛ چهارچوبی برای مراتب رسیدن از کالبد به معنا پیشنهادشده است که اساسِ آن، منتج از برداشتی مفهومی فضایی، از تفسیر نور در کلام الهی بوده و از روایتی از حضرت علی(ع) درباره نحوه ادراک، بهعنوان ابزار تحلیل و تطبیق، بهره برده است تا درنهایت با تبیین مدلی از فرایند ادراک معنا در سطوح و مراتب مختلف، پاسخی به نحوه دست‌یابی به نور معنوی با بهره‌گیری از نور حسی، بر اساس مبانی اسلام باشد. چهارچوب پیشنهادی، علاوه بر کم کردن فاصله میان مفهوم متعالی نور و معنا بخشی آن در فضای معماری؛ پاسخی به نحوه ادراک معنای فضا است.
مقاله پژوهشی
معماری
ساسان خطیبی؛ لیلا زارع؛ محمد هادی کابلی
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1397، صفحه 19-28
چکیده
امروزه در طراحی مجتمع‌های مسکونی هدف اصلی صرفه اقتصادی و تأمین سرپناه مدنظر است طراحی فضاها بیش از آنکه بر اساس نیاز ساکنان باشد متکی بر ایده طراحان است، از چالش‌های مهم به کارگیری معیارهایی است که احساس تعلق به مکان را ارتقاء داده و به حرفه کمک کند طرح‌های ارائه شده با خواسته‌ها، سلایق و اقلیم تطابق بیشتر داشته باشد. در این پژوهش ...
بیشتر
امروزه در طراحی مجتمع‌های مسکونی هدف اصلی صرفه اقتصادی و تأمین سرپناه مدنظر است طراحی فضاها بیش از آنکه بر اساس نیاز ساکنان باشد متکی بر ایده طراحان است، از چالش‌های مهم به کارگیری معیارهایی است که احساس تعلق به مکان را ارتقاء داده و به حرفه کمک کند طرح‌های ارائه شده با خواسته‌ها، سلایق و اقلیم تطابق بیشتر داشته باشد. در این پژوهش به نقش فضای باز و سبز مجتمع‌های مسکونی در ارتقاء حس تعلق به مکان پرداختهشده است که با روشی تحلیلی و از طریق موردپژوهشی ابتدا معیارهای احساس تعلق به مکان از متون نظری استنتاج و سپس در چند مجتمع مسکونی به آزمون گذاشته شد. بین نحوهی اظهارنظر و احساس تعلق مکانی دو گروه ساکنان تفاوت معناداری موجود بود، ساکنان برخوردار از محیط مطلوب و واجد فضای سبز طراحی شده، دیدگاه مثبت و احساس تعلق بیشتری نسبت به محیط خود داشتهاند.
طراحی شهری
هاله سادات نبوی رضوی؛ سید محسن حبیبی؛ منوچهر طبیبیان
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1397، صفحه 29-38
چکیده
شهرها به عنوان پیچیده‌ترین ساخته دست بشر، با خطرات گسترده‌ای به دلیل دامنه وسیعی از مخاطرات و به علت آسیب‌پذیری متعددشان مواجه هستند. هدف این مقاله بازشناخت ویژگی‌های ساختار اصلی شهر و بیان رابطه آن با تاب‌آوری در برابر سوانح طبیعی (زلزله) است. ساختار کالبدی شهر در رخداد پدیده‌ها و درجات تأثیر آن مؤثر است. ازاین‌رو بررسی ساختار ...
بیشتر
شهرها به عنوان پیچیده‌ترین ساخته دست بشر، با خطرات گسترده‌ای به دلیل دامنه وسیعی از مخاطرات و به علت آسیب‌پذیری متعددشان مواجه هستند. هدف این مقاله بازشناخت ویژگی‌های ساختار اصلی شهر و بیان رابطه آن با تاب‌آوری در برابر سوانح طبیعی (زلزله) است. ساختار کالبدی شهر در رخداد پدیده‌ها و درجات تأثیر آن مؤثر است. ازاین‌رو بررسی ساختار و ابعاد آن از ضروریات تحقیق است. پژوهش حاضر از نوع پژوهش، بنیادی نظری محسوب میگردد و از روش توصیفی- تحلیلی بهره برده می‌شود. این نوشتار بر آن است که به شناخت ساختار شهر و ابعاد آن بر اساس نظرات اندیشمندان این حوزه بپردازد و سپس بر اساس تعاریف تاب‌آوری و انواع الگوهای مفهومی آن، الگویiمناسب در ارتباط با ساخت شهر انتخاب را نموده و درنهایت به بیان رابطه بین ابعاد ساخت شهر و تاب‌آوری بپردازد.
شهرسازی
راما قلمبر دزفولی؛ نگار فرزادی مقدم
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1397، صفحه 39-48
چکیده
امروزه چنانچه خیابان‌ها، فعالیت‌های کافی و جاذب برای عابر پیاده نداشته باشند گام‌های بعدی برای تشویق شهروندان به پیاده‌روی در معابر با مشکل مواجه خواهد شد. در این میان افزونه تحلیل شبکه شهری نرم‌افزار ARCGIS قابلیت‌هایی برای محاسبه سنجه‌های کیفیت دسترسی روی شبکه معابر ارائه نموده که می‌تواند در ارزش‌گذاری معبر با توجه ...
بیشتر
امروزه چنانچه خیابان‌ها، فعالیت‌های کافی و جاذب برای عابر پیاده نداشته باشند گام‌های بعدی برای تشویق شهروندان به پیاده‌روی در معابر با مشکل مواجه خواهد شد. در این میان افزونه تحلیل شبکه شهری نرم‌افزار ARCGIS قابلیت‌هایی برای محاسبه سنجه‌های کیفیت دسترسی روی شبکه معابر ارائه نموده که می‌تواند در ارزش‌گذاری معبر با توجه به فعالیت‌های پیرامونی، برای جذابیت پیاده‌روی مورداستفاده قرار گیرد. این پژوهش سعی بر آن دارد که از طریق ابزار تحلیل شبکه شهری، شاخص مرکزیت فعالیتی قطعه معابر شهری را در محدوده مرکزی شهر تهران، محاسبه و بصریسازی نماید. نتایج این تحلیل نشان داد که نهتنها در مرکز شهر تهران تحت تأثیر عملکردهای خیابانهای ولیعصر، انقلاب و جمهوری، شبکهای بههمپیوسته از قطعه مسیرهایی با مرکزیت فعالیتی بالا وجود دارد بلکه با تغییراتی اندک در کارکردها میتوان به ایجاد شبکههای بههمپیوسته جدید و مطلوب برای پیاده‌روی نیز دستیافت.
معماری
سیده سمیه میرمرادی
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1397، صفحه 49-64
چکیده
سبک یادگیری به تفاوت‌های افراد در ترجیح روش‌های دریافت، سازمان‌دهی و پردازش اطلاعات در یادگیری مفاهیم تازه اشاره می‌کند. مطالعه حاضر باهدف تعیین سبک‌های یادگیری دانشجویان معماری مقطع کارشناسی بر اساس تئوری یادگیری تجربی کلب انجام‌شده است. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است که به‌صورت مقطعی در سال 1396 در مورد کلیه دانشجویان رشته معماری ...
بیشتر
سبک یادگیری به تفاوت‌های افراد در ترجیح روش‌های دریافت، سازمان‌دهی و پردازش اطلاعات در یادگیری مفاهیم تازه اشاره می‌کند. مطالعه حاضر باهدف تعیین سبک‌های یادگیری دانشجویان معماری مقطع کارشناسی بر اساس تئوری یادگیری تجربی کلب انجام‌شده است. پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی است که به‌صورت مقطعی در سال 1396 در مورد کلیه دانشجویان رشته معماری دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل در مقطع کارشناسی سال اول تا آخر انجام‌شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که پراکنش دانشجویان معماری به ترتیب سبک‌های یادگیری واگرا 5/60% و انطباقدهنده 25% است. یادگیرنده موفق در رشته چندوجهی معماری باید بتواند توانایی حرکت در کل چرخه یادگیری کلب و استفاده از سبک‌های مختلف یادگیری در مراحل مختلف امر طراحی را در خود تقویت نماید. لازم است تا اساتید با انتخاب راهکارهایی که پیشنهادشده است تلاش کنند تا نقاط ضعف دانشجویان با سبک‌های مقابل هم پوشش داده شود.
محمد علی تربیت جو؛ غلامرضا رستمی
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1397، صفحه 65-74
چکیده
امروزه نقش فضای معماری در انتقال مفهومِ قداستِ مکان کمرنگ و منقطع است. در این بحث به تحلیل این انقطاع پرداخته شده است. روش تحلیل این پژوهش به مباحث هرمنوتیکِ مدرن وابسته است که بر نقش مخاطب در فهم و آفرینش معنا تأکیددارند. در این راستا پس از دسته‌بندی انواع بناهای مقدس با توجه به اراده خداوندی یا میل استعلایی بشر، در مسیر تحلیل ...
بیشتر
امروزه نقش فضای معماری در انتقال مفهومِ قداستِ مکان کمرنگ و منقطع است. در این بحث به تحلیل این انقطاع پرداخته شده است. روش تحلیل این پژوهش به مباحث هرمنوتیکِ مدرن وابسته است که بر نقش مخاطب در فهم و آفرینش معنا تأکیددارند. در این راستا پس از دسته‌بندی انواع بناهای مقدس با توجه به اراده خداوندی یا میل استعلایی بشر، در مسیر تحلیل فهم انسانی از مکان مقدس، از مفهوم «مکالمه» استفاده شده است که از مفاهیم اصلی هرمنوتیک گادامری محسوب می‌شود؛ چراکه به نظر میرسد میتوان از آن بهعنوان مفهومی اساسی در تفسیر مکان بهره برد. در خلال مطالب در مورد نقش «سنت هنری» و نحوه تفسیر آن بهعنوان مفهومی اساسی و پایه در فهم اثر معماری بحث کردهایم. نتایج پژوهش نشان میدهد فهم، مکالمه و پذیرش یک اثر هنری پرمعنا (بهویژه مکان مقدس) در تمایلی دوگانه نسبت به سنتها اتفاق میافتد و آن دیالکتیک «بازگشت و استقبال» است.
منوچهر تمیزی؛ جمال‌الدین سهیلی؛ حسین ذبیحی
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1397، صفحه 75-84
چکیده
توجه به موضوع آموزش طراحی معماری می‌باید همواره در اولویت کاری برنامه ریزان نظام آموزش معماری قرار گیرد. هدف از این مطالعه، طراحی و آزمون مدل تجویزی استمرار خلاقیت در طراحی معماری بوده است.مدل تجویزی بر پایه دلالت‌های تحلیلی ساختاری از مدل‌های عینی موجود به دست آمد. جهت آزمون مدل از روش نیمه تجربی استفاده شد. از طریق نمونه‌گیری ...
بیشتر
توجه به موضوع آموزش طراحی معماری می‌باید همواره در اولویت کاری برنامه ریزان نظام آموزش معماری قرار گیرد. هدف از این مطالعه، طراحی و آزمون مدل تجویزی استمرار خلاقیت در طراحی معماری بوده است.مدل تجویزی بر پایه دلالت‌های تحلیلی ساختاری از مدل‌های عینی موجود به دست آمد. جهت آزمون مدل از روش نیمه تجربی استفاده شد. از طریق نمونه‌گیری در دسترس،30 نفر از دانشجویان کارشناسی معماری دانشگاه آزاد ماهشهر به‌صورت تصادفی در دو گروه کنترل (15 نفر) و آزمون (15 نفر) قرار گرفتند. آموزش فرایند خلاق در مدل طراحیشده شامل مراحل «تولید ایدهی راهحل، طرح و معرفی ایده، ارزیابی ایده، بازنگری و انتخاب نهایی است. فراگیران آموزشدیده بر اساس مدل تجویزی رضایت بیشتری نسبت به دوره مبتنی بر شیوههای رایج داشتند. مدل تجویزی استمرار خلاقیت می‌تواند در رسیدن به هدف ارتقاء خلاقیت دانشجویان نقش مؤثرتری از شیوههای آموزش سنتی داشته باشد.
زهرا برزگر
دوره 12، شماره 3 ، آذر 1397، صفحه 85-96
چکیده
«موزه‌ها ابزار حفظ هویت فرهنگی و به زبان دیگر اساس دوام و بقای جامعه هستند.» اما ساخت موزه بر اساس نیازسنجی و سرانه موردنیاز واقعی توجیه‌پذیر و ممکن است. رویکرد اصلی مقاله حاضر، تخمین سرانه‌ها و مساحت‌های موزه شهدا در شهر شیراز است و هدف، دست‌یابی به روش مطلوب تخمین تعداد بازدیدکنندگان و مساحت ریز فضاهای موزه شهدا و ارائه ...
بیشتر
«موزه‌ها ابزار حفظ هویت فرهنگی و به زبان دیگر اساس دوام و بقای جامعه هستند.» اما ساخت موزه بر اساس نیازسنجی و سرانه موردنیاز واقعی توجیه‌پذیر و ممکن است. رویکرد اصلی مقاله حاضر، تخمین سرانه‌ها و مساحت‌های موزه شهدا در شهر شیراز است و هدف، دست‌یابی به روش مطلوب تخمین تعداد بازدیدکنندگان و مساحت ریز فضاهای موزه شهدا و ارائه الگو جهت دیگر نمونههای موزه است. نمونه موردی این مقاله موزه شهدای استان فارس است. در فرآیند حصول این هدف چهار روش برآورد جمعیت و سرانه‌ها، نمونه‌گیری از مساحت‌های موجود داخلی و خارجی، نمونهبرداری از تعداد بازدیدکنندگان، برآورد سرانه‌ها و مساحتها همزمان پیش برده شد. در انتها با توجه به هر چهار روش، تعداد بازدیدکنندگان و مساحت موردنیاز هر بخش موزه شهدا به دست آمد. روش تدوینشده می‌تواند الگویی جهت تدوین دیگر برنامههای کالبدی باشد.
