غلامرضا رستمی؛ هوتن ایروانی
دوره 2، شماره 3 ، دی 1387، صفحه 3-12
چکیده
امروزه دستیابی به توسعه پایدار و درونزا و بهرهمندی عادلانه از مسکن، غذا، آموزش، بهداشت، امید و امنیت در شهرهای ایران از ضروریات اساسی به شمار میرود. عدم توجه به کیفی بودن مفهوم توسعه توسط مدیران و رونمودن به راه حلهای کمی که مفهوم رشد را بجای توسعه در بر میگیرد، شهرهایی مانند اصفهان را با مشکلات جدی روبرو نموده ...
بیشتر
امروزه دستیابی به توسعه پایدار و درونزا و بهرهمندی عادلانه از مسکن، غذا، آموزش، بهداشت، امید و امنیت در شهرهای ایران از ضروریات اساسی به شمار میرود. عدم توجه به کیفی بودن مفهوم توسعه توسط مدیران و رونمودن به راه حلهای کمی که مفهوم رشد را بجای توسعه در بر میگیرد، شهرهایی مانند اصفهان را با مشکلات جدی روبرو نموده است. تراکمهای ساختمانی نابجا و غیرفنی باعث عدم تعادل شده و زندگی مردم را به مخاطره انداخته است. در این نوشتار وضعیت موجود شهر اصفهان با مدل توسعه درون زا، با استفاده از روش تحلیلی مورد بررسی قرارمی گیرد. محور بررسی، تراکم ساختمانی بوده و مشکلات شهری از این منظر به آزمون گذاشته میشود. نتیجهی بدست آمده حاکی از عدم همسویی روند رشد شهری اصفهان با مفهوم توسعهی درونزا و پایـدار است. در انتها راه حلی بنام مدل امتیازی جهت بهبود مشـکل تراکم ساختمانی با رویکرد توسعه درونزا پیشـنهاد میگردد.
فرح حبیب؛ سید مجید نادری؛ حمیده فروزانگهر
دوره 2، شماره 3 ، دی 1387، صفحه 13-23
چکیده
در اتصاف مفهوم هویت به شهر، آنچه بحثی مستقل و مستوفایی را طلب میکند، پرسمانی تبعی از کالبد شهر و هویت است، چنانچه طرح مسالهای را بوجود میآورد که هویت شهر تابع کالبد است یا کالبد تابع هویت شهر ؟ مقاله با اشاره مختصری به تعاریف در ارتباط با هویت، به واکاوی این پرسش بنیادین با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی پرداخته و با رویکردی ...
بیشتر
در اتصاف مفهوم هویت به شهر، آنچه بحثی مستقل و مستوفایی را طلب میکند، پرسمانی تبعی از کالبد شهر و هویت است، چنانچه طرح مسالهای را بوجود میآورد که هویت شهر تابع کالبد است یا کالبد تابع هویت شهر ؟ مقاله با اشاره مختصری به تعاریف در ارتباط با هویت، به واکاوی این پرسش بنیادین با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی پرداخته و با رویکردی استدلالی، استنتاجی مقوله بیان شده را واکاوی میکند.
نتایج مقاله نشان از آن دارد که هویت شهر، حالتی ذاتی و دروندادی داشته که بر کالبد شهر تاثیر میگذارد، لذا سیمای کالبدی شهرهای وابسته به یک فرهنگ و جهان بینی خاص را از فرهنگ و ساختار اجتماعی دیگر متمایز میکند. در واقع در بستر جریانی دوسویه هویت کالبد شهر شکل میگیرد و پس از شکل‌گیری، کالبد شهر موجود، باعث استمرار تحولات و بالتبع تغییراتی پویا در مفاهیم و مولفههای هویتی یک سرزمین در بستر تعاملاتی دوسویه می شود.
هوشنگ امیر احمدی
دوره 2، شماره 3 ، دی 1387، صفحه 25-37
چکیده
هدف از این مقاله معرفی مفهوم جدیدی در برنامهریزی به نام "سرمایه مجتمع زیستی"1 است. به طور یقین در برنامهریزی کمبود مفاهیم وجود ندارد. این مفاهیم که از ایدههای متنوع نشأت میگیرند، دیدگاههای متفاوتی از برنامهریزی ارائه میدهند. اهم آنها عبارتند از: 1- فرایند یا روشی برای رسیدن به وضعیت ...
بیشتر
هدف از این مقاله معرفی مفهوم جدیدی در برنامهریزی به نام "سرمایه مجتمع زیستی"1 است. به طور یقین در برنامهریزی کمبود مفاهیم وجود ندارد. این مفاهیم که از ایدههای متنوع نشأت میگیرند، دیدگاههای متفاوتی از برنامهریزی ارائه میدهند. اهم آنها عبارتند از: 1- فرایند یا روشی برای رسیدن به وضعیت آینده مطلوب- اصطلاحاً نظریههای برنامهریزی؛ 2- ایدههایی که برنامهریزی را به عنوان مجموعهای از نظریات محتوایی2 برای تشریح چگونگی پیدایش، تکامل، رشد، و افول جامعه انسانی مشاهده میکند- اصطلاحاً نظریهها در برنامهریزی؛ 3- ایدههایی که برنامهریزی را به عنوان ابزار یا وسیلهای برای هدایت تغییرات به سوی یک هدف یا اهداف مشخص میبیند- اصطلاحاً نظریهها برای برنامهریزی. این مقاله با رویکردی تحلیلی به بررسی و تدقیق مفهوم نظریه سرمایه مجتمع زیستی، نقش، اهمیت و جایگاه آن در طرحها و برنامههای شهری پرداخته است. به عبارت دیگر توجه را به سوی داراییهای مورد نیاز برای ساخت یک مجتمع زیستی موفق دعوت میکند.
حمید ماجدی؛ فرشته احمدی
دوره 2، شماره 3 ، دی 1387، صفحه 39-50
چکیده
اصفهان شهری با هستههای اولیه زیستی است و «جویباره» به معنای «سرزمین جویهای روان» اصلی‌ترین هسته شهر بوده است. نقش زاینده‌رود و شبکه مادی‌های منشعب از آن در گذشته در امور کشاورزی و آبرسانی، جمع‌آوری آبهای سطحی و آبادانی شهر از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. متأسفانه طی توسعه شهری و افزایش ...
بیشتر
اصفهان شهری با هستههای اولیه زیستی است و «جویباره» به معنای «سرزمین جویهای روان» اصلی‌ترین هسته شهر بوده است. نقش زاینده‌رود و شبکه مادی‌های منشعب از آن در گذشته در امور کشاورزی و آبرسانی، جمع‌آوری آبهای سطحی و آبادانی شهر از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. متأسفانه طی توسعه شهری و افزایش ساخت و سازها و از بین رفتن باغات درون شهر و مزارع اطراف، بخشی از هویت شهر به نام «مـــادی» به دست فراموشی سپرده شد.
لزوم توجه و سرمایهگذاری در جهت احیاء مادی‌ها از دیدگاههای متعدد تاریخی، زیست محیطی، طراحی شهری و اقتصادی قابل بررسی است. این مقاله به شناسایی سوابق و عملکرد مادی‌ها طی تاریخ و ارتباط آن با توسعه و طراحی فضاهای شهری پرداخته است. حفظ ارزشهای هویتی تاریخی مادی‌ها، زیباسازی فضای شهری با ارتقاء نقش عبور و مروری مادی‌ها به « سبزراه1» و برآورده ساختن نیازهای عملکردی، تفرجی، روحی و روانی شهروندان جهت ارتقاء کیفیت زیستی شهر از اهداف اصلی مقاله است.
کامیار اخوان خرازی
دوره 2، شماره 3 ، دی 1387، صفحه 51-63
چکیده
شهرسازی امروز به واسطه انبوه مسائل جدید، خصوصاً مشکلات فرهنگی و نیازهای روحی، روانی و عاطفی مردم، دستخوش تحولات بنیادین شده است. رشد گرایش به شهرسازی کارآ1 یکی از بارزترین این نمودها است. شهرسازی کارآ بر خلاف شهرسازی مدرن الگویی یکسان و جهانی نداشته و هر منطقه بر اساس توانهای انسانی، زیست محیطی، اقتصادی، فنی ...
بیشتر
شهرسازی امروز به واسطه انبوه مسائل جدید، خصوصاً مشکلات فرهنگی و نیازهای روحی، روانی و عاطفی مردم، دستخوش تحولات بنیادین شده است. رشد گرایش به شهرسازی کارآ1 یکی از بارزترین این نمودها است. شهرسازی کارآ بر خلاف شهرسازی مدرن الگویی یکسان و جهانی نداشته و هر منطقه بر اساس توانهای انسانی، زیست محیطی، اقتصادی، فنی و علمی خود نظام شهری ویژه خود را تدوین مینماید. امروزه فرهنگ جوامع به عنوان یک سرمایه اجتماعی در برنامهها و طرحهای شهری مد نظر قرار میگیرد. در این مقاله با رویکردی تحلیلی و با تحلیل محتوای متن، ابتدا مفهوم فرهنگ در رویکردهای مختلف تدقیق گردیده و سپس تأثیر فرهنگ جوامع در کلیه شئون زندگی و بر شهرسازی بررسی گردیده و تأکیدی است بر این نکته که در کلیه طرحها و برنامههای شهری باید توجه به فرهنگ در سرلوحه مطالعات قرار گیرد و تطابق برنامه و طرحها با فرهنگ از مقولات اساسی پایداری جوامع است.
زهره داودپور؛ داریوش اردلان
دوره 2، شماره 3 ، دی 1387، صفحه 63-73
چکیده
هدایت گسترش شهرها به صورتی برنامهریزی شده که بتواند خواستههای ساکنان را برطرف نماید، همواره یکی از هدفهای برنامهریزان شهری بوده است. با توجه به فراز و فرودهایی که در زمینه برنامهریزی شهرها طی قرن گذشته دیده شده است، بررسی آنچه بر رشد شهرها و نحوه جهتگیری آنها اثر گذار بوده، میتواند راهنمای خوبی در شناسایی عوامل ...
بیشتر
هدایت گسترش شهرها به صورتی برنامهریزی شده که بتواند خواستههای ساکنان را برطرف نماید، همواره یکی از هدفهای برنامهریزان شهری بوده است. با توجه به فراز و فرودهایی که در زمینه برنامهریزی شهرها طی قرن گذشته دیده شده است، بررسی آنچه بر رشد شهرها و نحوه جهتگیری آنها اثر گذار بوده، میتواند راهنمای خوبی در شناسایی عوامل تاثیر گذار و میزان اثر بخشی آنها در آینده باشد. لذا پژوهش حاضر با رویکردی مقایسهای به بررسی گسترش 10 شهر میانی و بزرگ ایران طی چند دهه گذشته پرداخته است تا از این بازنگری بتوان نوع جهتگیری و عواملی که سبب گسترش این شهرها بودهاند را دریافت نموده و در نهایت عوامل مشترک آنها و همچنین عوامل خاص هر شهر را شناسایی نماید. در این پژوهش سعی شده با تکیه بر منابع معتبر و مرتبط با موضوع و با استفاده از مطالعات کتابخانهای، موضوع گسترش شهرها مورد بررسی قرار گیرد.
محمد نقی زاده؛ مریم دورودیان
دوره 2، شماره 3 ، دی 1387، صفحه 73-84
چکیده
این مقاله پژوهشی در "چگونگی تاثیر مفهوم گذار در هنر ایرانی" است. هنر ایرانی متاثر از مبانی فکری ایرانی، هنری مفهومی است. اشتراک در مبانی فکری و تلاش برای حفظ و انتقال اصول و معیارهای هویت ایرانی به زبان و بیان هر دوره موجب پیوستگی هویتی در آثار دوران گذشته شده است. اما در دوران معاصر به دلیل نقصان در توجه به جهان بینی ...
بیشتر
این مقاله پژوهشی در "چگونگی تاثیر مفهوم گذار در هنر ایرانی" است. هنر ایرانی متاثر از مبانی فکری ایرانی، هنری مفهومی است. اشتراک در مبانی فکری و تلاش برای حفظ و انتقال اصول و معیارهای هویت ایرانی به زبان و بیان هر دوره موجب پیوستگی هویتی در آثار دوران گذشته شده است. اما در دوران معاصر به دلیل نقصان در توجه به جهان بینی جامعه در ایجاد زبان و بیان معاصر موجب گسستهایی در این مسیر کمال گرا شده است. بنابراین هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین چارچوب فکری برآمده از جهانبینی جامعه با بررسی توصیفی- تحلیلی است. چنین بستر فکری امکان باز احیایی کهن الگوها در توسعة بهینة مسیر پیشرو تمدن ایرانی را فراهم میآورد. "مفهوم گذار" برآمده از اعتقادات توحیدی جامعة ایرانی، با دو معیار "امکان گذار" و "تذکر به گذار" این چارچوب فکری را ایجاد می کند و دربرگیرنده بسیاری از اصول و معیارهای هویت ایرانی است.
آرش قهرمانی
دوره 2، شماره 3 ، دی 1387، صفحه 85-94
چکیده
طی چند دهة گذشته، تلاشهایی جهت پیشبُرد صنعت ساختمان در ایران، از قبیل تولید صنعتی و یا واردات فناوری کشورهای توسعه یافته صورت گرفته که با شکست مواجه شده است و از طرفی روشهای متعارف و رایج در صنعت ساختمان ایران و بخصوص بخش مسکن، جوابگوی نیاز جمعیت رو به رشد، نخواهد بود. با توجه به شرایط موجود، ساختمانهای صنعتی تنها راه حل عملی ...
بیشتر
طی چند دهة گذشته، تلاشهایی جهت پیشبُرد صنعت ساختمان در ایران، از قبیل تولید صنعتی و یا واردات فناوری کشورهای توسعه یافته صورت گرفته که با شکست مواجه شده است و از طرفی روشهای متعارف و رایج در صنعت ساختمان ایران و بخصوص بخش مسکن، جوابگوی نیاز جمعیت رو به رشد، نخواهد بود. با توجه به شرایط موجود، ساختمانهای صنعتی تنها راه حل عملی برای برطرف کردن مشکلات کنونیِ مسکن در ایران از قبیل کمبود مسکن و کیفیت پایین آن خواهد بود.
کمبود مسکن و نبود سیستم ساختمانی مناسب جهت جبران این کمبود، مهمترین دلیل انجام این تحقیق و ارائة راه حل، اصلی ترین هداف آن است. در راستای تحقق بخشیدن به این هدف، باید در نظر داشت که نه روشهای رایج ساخت و ساز، و نه روشهای مدرن وارداتی، هیچکدام به تنهایی نمیتوانند مشکلات موجود را برطرف نمایند؛ بلکه برای حل این مشکلات ترکیبی از این دو لازم است.
محمدرضا پورجعفر؛ علیرضا صادقی
دوره 2، شماره 3 ، دی 1387، صفحه 95-107
چکیده
در طراحی شهری و در فرآیند بهبود کیفیت محیط، ارتقا کیفیت بصری-کالبدی عرصههای عمومی شهر از جایگاه والایی برخوردار است. لذا طراحی آگاهانه و حفاظت از محورهای دید به سوی ارزشهای شاخص بصری، در ارتقا کیفیت بصری-کالبدی عرصههای عمومی نقشی غیر قابل انکار دارد. در این نوشتار به منظور شناخت و ارائه اصول حاکم بر ...
بیشتر
در طراحی شهری و در فرآیند بهبود کیفیت محیط، ارتقا کیفیت بصری-کالبدی عرصههای عمومی شهر از جایگاه والایی برخوردار است. لذا طراحی آگاهانه و حفاظت از محورهای دید به سوی ارزشهای شاخص بصری، در ارتقا کیفیت بصری-کالبدی عرصههای عمومی نقشی غیر قابل انکار دارد. در این نوشتار به منظور شناخت و ارائه اصول حاکم بر طراحی آگاهانه و هدفمند محورهای دید شاخص درون شهری، از طریق روش توصیفی و تحلیل محتوایی مرور متون و استفاده از اسناد تصویری، به بازشناخت ویژگیهای مشترک محورهای دید شاخص جهان پرداخته شده است. همچنین جایگاه محور دید در تحقق اهداف و مبانی نظری طراحی شهری مورد تدقیق قرار گرفتهاست. نتایج حاصل از این پژوهش ارائه معیارهایی نظیر ضرورت توجه به توپوگرافی و اختلاف سطحها، محصوریت مطلوب، توجه به مکان رفتارها، تقویت حضورپذیری از طریق وجود فعالیت خاص در بدنه یا عنصر پایانی و استفاده از عناصر اکولوژیک هویتمند، در طراحی و ساماندهی محورهای دید خواهد بود.
جمال الدین سهیلی
دوره 2، شماره 3 ، دی 1387، صفحه 107-115
چکیده
معماری یکی از راههای شناخت مکانت و ارزش بسیاری از موضوعات در واصل گردانیدن انسان به آرمانهای معنوی است. در وصول به آرمان انسانی، شناخت جایگاه وی در عالم بسیار مهم است که آن را به هویت تعبیر کردهاند. هر آنچه به احراز هویت معنوی انسان ...
بیشتر
معماری یکی از راههای شناخت مکانت و ارزش بسیاری از موضوعات در واصل گردانیدن انسان به آرمانهای معنوی است. در وصول به آرمان انسانی، شناخت جایگاه وی در عالم بسیار مهم است که آن را به هویت تعبیر کردهاند. هر آنچه به احراز هویت معنوی انسان انجامیده از دیر باز مورد توجه بوده، هنر یکی از اصلی ترین آنهاست که در مورد سبکهای معماری نیز مصداق دارد. این مقاله با مطالعه تطبیقی شیوه شهرسازی رنسانس و مکتب اصفهان دوره صفویه، پاسخی مشترک برخواسته از نیازهای انسانی یافته. ابتدا نحوه توسعه و گسترش اصفهان دوره صفویه و رم دوره رنسانس مقایسه و سپس ارتباط مراکز قدرت سیاسی با مراکز مذهبی بررسی شده است. بررسی تناسبات و محاوره فضایی اجزا و عناصر شکل دهنده و بررسی تطبیقی نگرش معنا گرایانه در طراحی دو میدان تبیین قالب های مشترک مراتب عالی و روحانی هنر خواهد بود.
