سمیه ابراهیمی؛ سید غلامرضا اسلامی
دوره 4، شماره 6 ، شهریور 1389، صفحه 3-14
چکیده
معماری ایران برای باز یافتن جایگاه ویژه خود راه دشواری پیش رو دارد، زیرا با جامعهای در حال تحول روبروست که جریانهای صنعتی شدن، جهانی شدن و شبکهای شدن را تجربه میکند. هنر و معماری در چنین موقعیتی نقش موثری در بازتعریف هویت (زمانی که بحران هویت بزرگترین چالشی است که انسان با آن مواجه است) خواهند داشت. گذار از جامعه ...
بیشتر
معماری ایران برای باز یافتن جایگاه ویژه خود راه دشواری پیش رو دارد، زیرا با جامعهای در حال تحول روبروست که جریانهای صنعتی شدن، جهانی شدن و شبکهای شدن را تجربه میکند. هنر و معماری در چنین موقعیتی نقش موثری در بازتعریف هویت (زمانی که بحران هویت بزرگترین چالشی است که انسان با آن مواجه است) خواهند داشت. گذار از جامعه سنتی به مدرن و جامعه مدرن به شبکهای در تمامی دنیا در حال بروز است و تاثیرات مطلوب و نامطلوب خود را بر جوامع میگذارد. جامعه ایران نیز دوران گذار از جامعه سنتی به مدرن را بسیار سریع و بدون ایجاد زیرساختهای لازم علمی، فرهنگی و هنری تجربه نموده است. در چنین شرایطی ظهور جامعه شبکهای نیز در بطن جامعه ایرانی در حال وقوع است. برای ایجاد کالبد مناسب، گام نخست شناخت وضعیتی است که با آن مواجه هستیم. لذا معماری معاصر ایران در دهه اخیر نقد گردیده است.
احمد رضا کشتکار قلاتی؛ مجتبی انصاری؛ سجاد نازی دیزجی
دوره 4، شماره 6 ، شهریور 1389، صفحه 15-28
چکیده
با افزایش مشکلات دنیای مدرن، سامانههای پایدار در اولویت سیاستهای کشورهای توسعه یافته قرار گرفت. کشورهای در حال توسعه مانند ایران نیز هماکنون در پی اجرای این سیاستها در جهت حل مشکلات مختلف فرهنگی، اجتماعی، زیست محیطی و با در نظر گرفتن پیامدهای اقتصادی هستند.
موضوع بام سبز در کشور ما موضوع جدیدی نیست اما سامانه بام ...
بیشتر
با افزایش مشکلات دنیای مدرن، سامانههای پایدار در اولویت سیاستهای کشورهای توسعه یافته قرار گرفت. کشورهای در حال توسعه مانند ایران نیز هماکنون در پی اجرای این سیاستها در جهت حل مشکلات مختلف فرهنگی، اجتماعی، زیست محیطی و با در نظر گرفتن پیامدهای اقتصادی هستند.
موضوع بام سبز در کشور ما موضوع جدیدی نیست اما سامانه بام سبز موضوعی جدید میباشد که مزایای مربوط به آن در گرو استفاده گسترده و کلان آنها میباشد. یکی از راه حلهای اجرای گسترده سامانه سبز تعریف و تحلیل آن در قالب سیاستها و مؤلفههای توسعه پایدار میباشد.
مقاله حاضر بر اساس اسناد و مطالعات کتابخانهای تهیه شده است و هدف از آن استفاده از معیارهای توسعه پایدار جهت توجیه پذیر نمودن سامانههای سبز در ایران میباشد. نتیجه آن‌که یکی از راههای توسعه بام سبز و توجیه پذیر نمودن آن در کشور تعریف و تحلیل راههای گسترش آن بر مبنای معیارهای توسعه پایدار میباشد.
فرح حبیب؛ اکرم حسینی
دوره 4، شماره 6 ، شهریور 1389، صفحه 29-38
چکیده
پس از پیروزی انقلاب اسلامی وقوع تحولات گسترده ناشی از ارزشهای انقلاب، همچنین نفوذ اندیشههای تکثرگرای پست مدرن غربی و تولید پارادایمهایی متفاوت با فرهنگ سنتی جامعه، سبب ایجاد دگرگونیهای بسیاری در حوزه معماری گردید. در پی انقلاب فرهنگی، فقدان تحرک قابل ملاحظه در فعالیتهای نظری و پژوهشی و نیز بستر شکلگیری ...
بیشتر
پس از پیروزی انقلاب اسلامی وقوع تحولات گسترده ناشی از ارزشهای انقلاب، همچنین نفوذ اندیشههای تکثرگرای پست مدرن غربی و تولید پارادایمهایی متفاوت با فرهنگ سنتی جامعه، سبب ایجاد دگرگونیهای بسیاری در حوزه معماری گردید. در پی انقلاب فرهنگی، فقدان تحرک قابل ملاحظه در فعالیتهای نظری و پژوهشی و نیز بستر شکلگیری نظریات معماری سبب گردید طراحان آن در پی ایجاد نسبتی نوین بین ساختار و محتوای آموزشی دانشگاهها همگام با شرایط نوین جامعه باشند. بدیهی است که این خواستها بر روی همان محورهایی طرح شدند که شعارهای انقلاب مطرح میکرد. این امر در تناسب با روح عمومی جریانات هویت طلبانه معماری، ضرورت تغییر برنامه آموزشی معماری را نیز به جدیت طرح میکرد. این پژوهش به تبیین رویکرد معماری ایران در دوره بعد از انقلاب و تحلیل اهداف هویتطلبانه آن در برابر پدیده ای به نام جهانی شدن، ظهور فن آوری ارتباطات و رایانه خواهد پرداخت.
حدیثه عسگری تفرشی؛ بهمن ادیب زاده؛ مجتبی رفیعیان؛ سید ابراهیم حسینی
دوره 4، شماره 6 ، شهریور 1389، صفحه 39-50
چکیده
بافتهای فرسوده به دلیل عدم توجه و از بین رفتن حس تعلق، زمینه لازم برای آسیبهای اجتماعی را فراهم آوردهاند. یکی از اهداف معماری بناها، حفظ ایمنی و آرامش است که از طریق گسترش امنیت کالبدی حاصل میشود. بر این اساس معماری باید محیطهای انسان ساخت را بدانگونه طراحی کند که از ظرفیت کافی جرم خیزی برخوردار نباشند. رویکرد ...
بیشتر
بافتهای فرسوده به دلیل عدم توجه و از بین رفتن حس تعلق، زمینه لازم برای آسیبهای اجتماعی را فراهم آوردهاند. یکی از اهداف معماری بناها، حفظ ایمنی و آرامش است که از طریق گسترش امنیت کالبدی حاصل میشود. بر این اساس معماری باید محیطهای انسان ساخت را بدانگونه طراحی کند که از ظرفیت کافی جرم خیزی برخوردار نباشند. رویکرد جلوگیری از جرایم شهری با تکیه بر طراحی محیطی (CPTED)1 زمینه لازم جهت کاهش جرایم را فراهم آورده است. محدوده نعمت آباد دارای مشکلات حاد در زمینه وقوع جرائم و گستردگی آن میباشد که وجود زمینهای خالی و رها شده باعث تشدید این معضل شده است. در این پژوهش با استفاده از نتایج حاصل از پرسشنامه که توسط ساکنین تکمیل گردیده، سعی بر این است تا ضمن شناسایی مکانهای دارای معضل عوامل محیطی موثر بر ایجاد این مکانها شناسایی و راهکارهای طراحی محیط ارائه شود.
محسن تابان؛ آزاده پشوتنی زاده
دوره 4، شماره 6 ، شهریور 1389، صفحه 51-62
چکیده
هویت را میتوان به معنایی که انسانها از طریق احساسات ذهنی از وجود هر روزه خود و ارتباطات گسترده اجتماعی کسب میکنند، تعریف کرد. لازمه درک هویت هر مکانی حضور، حرکت، مکث و تأمل در ویژگیهای کالبدی، اجتماعی و کارکردی آن است که زمینه شناخت جامعی از آن مکان را فراهم میآورد. مسیرهای پیاده گردشگری دارای قابلیت بسیار در این ...
بیشتر
هویت را میتوان به معنایی که انسانها از طریق احساسات ذهنی از وجود هر روزه خود و ارتباطات گسترده اجتماعی کسب میکنند، تعریف کرد. لازمه درک هویت هر مکانی حضور، حرکت، مکث و تأمل در ویژگیهای کالبدی، اجتماعی و کارکردی آن است که زمینه شناخت جامعی از آن مکان را فراهم میآورد. مسیرهای پیاده گردشگری دارای قابلیت بسیار در این زمینهاند.
در این مقاله که از سنخ مقالات توصیفی با تکیه بر مطالعات اسنادی است، با بررسی محورهای شاخص شهری در ارتباط با دالان رودها، با توجه به مسیرهای پیاده؛ اصول حاکم بر شکلگیری آنها مورد شناسایی قرار گرفته است. این مسیرهای پیاده گردشگری در امتداد محورهای شاخص شهری، در اتصال به دالانهای بومشناسانه رودها، با ایجاد اتصال بصری و فیزیکی و لحاظ کردن ملاحظات زیست شناسانه سبب ارتقای کیفیت و خوانایی فضای شهری گشته و متضمن پایداری مکانهای شهری و هویتبخشی به محدودههای پیرامون و بالتبع کلیت شهر هستند.
مریم خستو؛ نوید سعیدی رضوانی
دوره 4، شماره 6 ، شهریور 1389، صفحه 63-74
چکیده
این نوشتار برگرفته از پژوهشی میباشد که در جهت شناسایی عوامل موثر بر سرزندگی فضاهای شهری و ایجاد یک فضای شهری سرزنده انجام گرفته است. در این پژوهش تلاش بر این بوده که با توجه به اهمیت فعالیت خرید و همچنین نقش پیادهروی در کیفیت زندگی شهروندان (در تقابل با حضور اتومبیل و حرکت سواره که مخل ایمنی و امنیت میگردد) در قالب مفهومی ...
بیشتر
این نوشتار برگرفته از پژوهشی میباشد که در جهت شناسایی عوامل موثر بر سرزندگی فضاهای شهری و ایجاد یک فضای شهری سرزنده انجام گرفته است. در این پژوهش تلاش بر این بوده که با توجه به اهمیت فعالیت خرید و همچنین نقش پیادهروی در کیفیت زندگی شهروندان (در تقابل با حضور اتومبیل و حرکت سواره که مخل ایمنی و امنیت میگردد) در قالب مفهومی تحت عنوان مرکز خرید پیاده، بتوان ارتباط موثری میان فعالیت خرید، ایمنی و سرزندگی یافت. پس از مرور مفاهیم و نظریات مرتبط، با بررسی نمونه موردی (خیابان ستارخان) که به لحاظ تجاری، قوی و در عین حال از سرزندگی کافی برخوردار نمیباشد، به اثبات فرضیات پژوهش پرداخته شده است. در نتیجه مدل تحلیلی پژوهش که درواقع دربرگیرنده مدل کلی عوامل اثرگذار بر سرزندگی فضاهای شهری میباشد، تدوین گردیده و در انتها پیشنهاداتی در راستای ارتقای سرزندگی خیابان در دو بخش کالبدی و غیرکالبدی ارائه شده است.
مصطفی عباس زادگان؛ راضیه رضازاده؛ مریم محمدی؛ سجاد علی‌پور اشلیکی
دوره 4، شماره 6 ، شهریور 1389، صفحه 75-86
چکیده
عوامل موثر بر میزان رضایت از سفر با مترو به کارایی و کارآمدی آن یعنی سرعت، زمانبندی مناسب و امنیت مربوط میشود. اما هدف این نوشتار این است که فارغ از این مسائل، با ارائه مدلی مناسب، میزان مطلوبیت سفر با مترو را به عنوان یکی از شاخصهای حمل و نقل پایدار شهری، از دید ویژگیهای فردی استفاده کنندهگان مانند جنسیت، سن، شغل، ...
بیشتر
عوامل موثر بر میزان رضایت از سفر با مترو به کارایی و کارآمدی آن یعنی سرعت، زمانبندی مناسب و امنیت مربوط میشود. اما هدف این نوشتار این است که فارغ از این مسائل، با ارائه مدلی مناسب، میزان مطلوبیت سفر با مترو را به عنوان یکی از شاخصهای حمل و نقل پایدار شهری، از دید ویژگیهای فردی استفاده کنندهگان مانند جنسیت، سن، شغل، تحصیلات مورد بررسی قرار داده و متغیرهای مستقل تاثیرگذار را شناسایی نماید.
بنابراین فرضیه تحقیق، تاثیرگذاری ویژگیهای فردی استفادهکنندگان بر میزان رضایت از سفر با مترو است. بدین ترتیب هدف آن است تا با تکنیک پرسشگری از گروههای مختلف استفادهکننده و بررسیهای آماری، مدلی بهینه و قابل تعمیم مبتنی بر پیشبینی رضایتمندی از سفر با مترو با استفاده از ویژگیهای فردی ارائه شود. نتایج تحقیق نشان میدهد متغیر میزان فاصله از ایستگاه مترو، مکان اشتغال، سن بر میزان رضایت از سفر با مترو تاثیرگذار است.
حمید ماجدی
دوره 4، شماره 6 ، شهریور 1389، صفحه 87-94
چکیده
بافتهای تاریخی امروز، بخشی از بافت شهرهای کشور به یادگار مانده از یک یا دو قرن گذشته و حتی نیمه اول قرن حاضر میباشند که اکثر آنها علی رغم واجد ارزش بودن از نظر تاریخی - فرهنگی به فرسودگی گرائیدهاند. ولیکن همواره ضرورت حفظ، احترام و بازآفرینی ارزشها در این گونه بافتها مورد توجه معماران، برنامهریزان و طراحان شهری ...
بیشتر
بافتهای تاریخی امروز، بخشی از بافت شهرهای کشور به یادگار مانده از یک یا دو قرن گذشته و حتی نیمه اول قرن حاضر میباشند که اکثر آنها علی رغم واجد ارزش بودن از نظر تاریخی - فرهنگی به فرسودگی گرائیدهاند. ولیکن همواره ضرورت حفظ، احترام و بازآفرینی ارزشها در این گونه بافتها مورد توجه معماران، برنامهریزان و طراحان شهری بوده است و به تأثیر ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی بر توسعه بافتهای مذکور توجه گردیده و توسعه در بافتهای تاریخی با رویکرد حفظ ارزشهای کالبدی- فضائی مد نظر قرار گرفته است. گذشت زمان ما را به شناخت توسعه جدید شهرها به عنوان بافتهای تاریخی و حتی فرسوده نزدیک می کند و در آینده برنامهها و طرحهای توسعه شهری، جزئی از بافتهای فرسوده محسوب خواهند شد. هدف از ارائه این مقاله بررسی توسعههای شهری جدید که به احتمال بسیار زیاد، در آینده بافت فرسوده محسوب خواهند گردید، میباشد (ماجدی، 1389).
خشایار کاشانی جو
دوره 4، شماره 6 ، شهریور 1389، صفحه 95-106
چکیده
در آستانه هزاره سوم فضاهای عمومی شهری به عنوان مکان سوم که نقشی اساسی در برقراری تعاملات اجتماعی ایفا مینمایند مورد توجه جدی قرار گرفته و به کانون تمرکز دانش- حرفه طراحی شهری بدل گردیدهاند. در این میان، صاحبنظران گوناگون با رویکردهای متفاوتی این موضوع را مورد بحث و بررسی قرار دادهاند. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی نظرات ...
بیشتر
در آستانه هزاره سوم فضاهای عمومی شهری به عنوان مکان سوم که نقشی اساسی در برقراری تعاملات اجتماعی ایفا مینمایند مورد توجه جدی قرار گرفته و به کانون تمرکز دانش- حرفه طراحی شهری بدل گردیدهاند. در این میان، صاحبنظران گوناگون با رویکردهای متفاوتی این موضوع را مورد بحث و بررسی قرار دادهاند. پژوهش حاضر به منظور ارزیابی نظرات اصلیترین و مطرحترین متفکران مرتبط با فضاهای عمومی شهری به روش مطالعه اسنادی و با استفاده از منابع واجد ارزش در این عرصه انجام گرفته، ضمن بررسی متاخرترین ایدهها همچون نوشهرسازی و نوپیادهگرایی، این نظریهپردازان را در شش محور دسته بندی نموده است.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان میدهد که گرچه دیدگاههای ارائه شده در ارتباط با این موضوع در بسیاری موارد واجد جنبههایی مشترک بودهاند اما در دوران اخیر با تثبیت اهمیت نقش کالبدی و اجتماعی فضاهای عمومی شهری، تاکید بسیار بر رویکردهای پایداری، ایجاد امنیت و انسان مداری میباشد.
حمیدرضا صارمی
دوره 4، شماره 6 ، شهریور 1389، صفحه 107-118
چکیده
تحولات و رشد علم و فنآوری با همه‌ی تغییرات مثبتی که بوجود آورده است، به امنیت شهرها کمکی نکرده است. گزارش سازمانهای معتبر جهانی نشانگر رشد فزاینده، خشونت، تبهکاری، بزهکاری جوانان، حاشیهنشینی و توسعه فقر علیه ایمنی و امنیت شهرهاست. به اعتقاد اندیشمندان نیاز به امنیت در میان سایر نیازها از اهمیت بالاتری برخوردار است. ...
بیشتر
تحولات و رشد علم و فنآوری با همه‌ی تغییرات مثبتی که بوجود آورده است، به امنیت شهرها کمکی نکرده است. گزارش سازمانهای معتبر جهانی نشانگر رشد فزاینده، خشونت، تبهکاری، بزهکاری جوانان، حاشیهنشینی و توسعه فقر علیه ایمنی و امنیت شهرهاست. به اعتقاد اندیشمندان نیاز به امنیت در میان سایر نیازها از اهمیت بالاتری برخوردار است. در نظام برنامهریزی و شهرسازی رویکرد مقاوم سازی در مقابل حوادث طبیعی و مقابله و مبارزه با ناامنیهای انسانی به امنیت شهرها نینجامیده است. ادامه این فرایند نیز به بهبود امنیت شهرها منجر نخواهد شد. در این مقاله با استناد به قرآن کریم که عامل پیدایش نا امنی را در نتیجه اعمال و کردار بد انسانها و تحقق شهر امن را در اعمال و رفتار نیکو بیان میفرماید، بحث میگردد. از این منظر، تغییر در رفتارها و هنجارهای اجتماعی بر اساس آموزههای قرآنی سبب حذف و امحاء ناامنی و تحقق امنیت در شهر است.
راما قلمبر دزفولی؛ آرمین قهقائی
دوره 4، شماره 6 ، شهریور 1389، صفحه 119-130
چکیده
یکی از زیر شاخه های شهرسازی که شاید محدودتر با GIS در ارتباط بوده، طراحی شهری است. آن چه در مقالات کاربرد GIS در طراحی شهری مشاهده میشود اکثرا مربوط به توان نمایش سه بعدی نرم افزارهایGIS است. حال آن‌که یکی از بهترین امکانات سامانه اطلاعات مکانی توان بالای تحلیلی و جستجوی مکانی و توصیفی با کمک پایگاه داده متصل به سیستم است.
هدف ...
بیشتر
یکی از زیر شاخه های شهرسازی که شاید محدودتر با GIS در ارتباط بوده، طراحی شهری است. آن چه در مقالات کاربرد GIS در طراحی شهری مشاهده میشود اکثرا مربوط به توان نمایش سه بعدی نرم افزارهایGIS است. حال آن‌که یکی از بهترین امکانات سامانه اطلاعات مکانی توان بالای تحلیلی و جستجوی مکانی و توصیفی با کمک پایگاه داده متصل به سیستم است.
هدف از این مقاله بررسی قابلیتهای تحلیلی GIS برای پروژههای طراحی شهری بوده و پیامد تجربه ای است در یک نمونه موردی پروژه طراحی شهری که توانست تا حدود زیادی توافقی عمومی بین گروههای ذینفع را ایجاد نماید. این تجربه نشان داد که بسیاری از فرآیندهای ذهنی طراح را میتوان بهطور جامع و همه جانبه با نگاه فازی، و با کمک فضای انعطافپذیر محیط رستر و توابع مربوطه مدلسازی نمود. لذا تجربه مذکور می‌تواند باب جدیدی را برای استفاده از GIS در پروژههای طراحی شهری باز نماید.
منوچهر فروتن
دوره 4، شماره 6 ، شهریور 1389، صفحه 131-142
چکیده
اسناد تاریخ معماری اسلامی ایران به ویژه اسناد تصویری کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. نقشه‌های ترسیمی بناها از این دوران اندک‌اند، در عوض نگاره‌های بسیاری از دوران اسلامی به‌ویژه از ایلخانی تا اوایل صفوی باقی مانده است که می‌تواند به عنوان اسناد معماری مورد بررسی قرار گیرد. سؤالات پژوهش این بود که نگاره‌ها چگونه همچون اسناد ...
بیشتر
اسناد تاریخ معماری اسلامی ایران به ویژه اسناد تصویری کمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند. نقشه‌های ترسیمی بناها از این دوران اندک‌اند، در عوض نگاره‌های بسیاری از دوران اسلامی به‌ویژه از ایلخانی تا اوایل صفوی باقی مانده است که می‌تواند به عنوان اسناد معماری مورد بررسی قرار گیرد. سؤالات پژوهش این بود که نگاره‌ها چگونه همچون اسناد تاریخی میتوانند برای شناخت معماری اسلامی ایران مورد استفاده قرار گیرند و با بهکاربستن چه روشهایی، چه نوع دادههای تاریخی را میتوان دریافت و اعتبار آنها را چگونه باید ارزیابی نمود. برای پاسخ دادن به این پرسشها به بررسی شیوههای بیانی نگارگری در تبیین معماری، بررسی تاریخ تصویر بناهای معماری، مقایسه نگاره‌ها با نمونههای معماری اسلامی ایران و نگاره‌های دیگر فرهنگهای اسلامی پرداخته شده است. در نهایت ویژگیهای بیانی نگارگری اسلامی ایران در تبیین معماری ایرانی ارائه شده است. به علاوه معانی اجتماعی معماری با روش معناشناسی تطبقی و بازخوانی بناهای معماری آمده است.
