مقاله پژوهشی
سید محسن حبیبی؛ نوید پورمحمدرضا
دوره 7، شماره 15 ، آذر 1392، صفحه 5-14
چکیده
هدف اصلی نوشتارِ حاضر بررسی و تحلیل فضاهای عمومی و زندگی جمعی در شهر تاریخی ورامین است.با عطف به پژوهشهای میدانی، روایتی توصیفی-تحلیلی از محتوا و کالبد فضاها و مکانهای ورامین در قالب سه گونهی اصلی (فضاهای شهری، فضاهای مذهبی، فضاهای سبز) و یک گونهی فرعی (فضاهای غیررسمی و بالقوه) ارائه شده است. در انتها نیز از طریق مقابلهی ...
بیشتر
هدف اصلی نوشتارِ حاضر بررسی و تحلیل فضاهای عمومی و زندگی جمعی در شهر تاریخی ورامین است.با عطف به پژوهشهای میدانی، روایتی توصیفی-تحلیلی از محتوا و کالبد فضاها و مکانهای ورامین در قالب سه گونهی اصلی (فضاهای شهری، فضاهای مذهبی، فضاهای سبز) و یک گونهی فرعی (فضاهای غیررسمی و بالقوه) ارائه شده است. در انتها نیز از طریق مقابلهی یافتههای میدانی با مبانی نظری پژوهش، ویژگیها و مشخصههای فضاهای عمومی شهر ورامین بر مبنای معیارهای سهگانه کالبدی، عملکردی و اجتماعی تعریف و تبیین میگردند.
بخش مرکزی و قدیمی ورامین را میتوان مهمترین فضای عمومی شهر در نظر گرفت؛ این فضا بازتاب سویههای متعدد و متکثر مفهوم فضای عمومی است، نظیر: خرید، استراحت، تفریح، جامعهپذیری، خودجوشی و خودانگیختگی اجتماعی و سایر فضاها و مکانها، همچون میدان عمروآباد، پارک خانواده، و امامزداه حسینرضا، هریک، بنابر ماهیت و ویژگیهای خویش، بیشوکم نمایانگر گوشهای از ابعاد و جلوههای متکثرِ انگارهی فضای عمومی هستند.
مقاله پژوهشی
غزال کرامتی؛ شهیندخت برق جلوه؛ سید غلامرضا اسلامی؛ علیرضا عینی فر
دوره 7، شماره 15 ، آذر 1392، صفحه 17-24
چکیده
جستجوی علت برقراری ارتباط احساسی فضاهای به جا مانده از تجربه معماری ایرانی با مخاطبان امروزی موضوع این مقاله است. پرسش این است که آیا تجربه معماری ایرانی تجربه ای بیانگر ( فرانمودی) است؟ آیا معماران اغلب گمنام ایرانی هنرمندانی بوده اند که با بیان احساس در قالب فضای ساخته شده با انسان ها به گفتگو نشسته اند، یا فقط مهندسانی بوده اند که ...
بیشتر
جستجوی علت برقراری ارتباط احساسی فضاهای به جا مانده از تجربه معماری ایرانی با مخاطبان امروزی موضوع این مقاله است. پرسش این است که آیا تجربه معماری ایرانی تجربه ای بیانگر ( فرانمودی) است؟ آیا معماران اغلب گمنام ایرانی هنرمندانی بوده اند که با بیان احساس در قالب فضای ساخته شده با انسان ها به گفتگو نشسته اند، یا فقط مهندسانی بوده اند که روش های برپایی سازه ها و لزوم یگانگی شکل و سازه و کارکرد را خوب می دانسته اند؟ مقایسه تجربه معماران مؤلف امروزی با تجربه معماری ایرانی و تحلیل کیفی آنها به کمک نمونه ایده آل فضای معمارانه، نشان می دهد ایشان در حرکت از فن ایجاد فضای ساخته شده تا برقراری ارتباط معنایی با انسان ها از یک مسیر عبور کرده اند و در طراحی فضای زندگی بینشی عام بر روش کارشان بر گوهرِ فضا حاکم است که بی زمان و بی مکان است.
مقاله پژوهشی
حمید ماجدی؛ امیرحسین پورجوهری
دوره 7، شماره 15 ، آذر 1392، صفحه 25-36
چکیده
شهرهای ایران با سرعت بالایی در حال رشد هستند. ابزار طرح های توسعه شهری در زمینه مدیریت رشد در خلال 5 دهه گذشته ، تعریف حدود رشد[i] بوده که کماکان بدون تغییر بنیادین استفاده می گردد. با وجود شواهد نسبی مبنی بر نامناسب بودن این ابزار ، هنوز به جای آن جایگزین مطمئن و مورد توافقی ارائه نشده است. عدم تلاش در زمینه اتخاذ راهکارهای جایگزین در ...
بیشتر
شهرهای ایران با سرعت بالایی در حال رشد هستند. ابزار طرح های توسعه شهری در زمینه مدیریت رشد در خلال 5 دهه گذشته ، تعریف حدود رشد[i] بوده که کماکان بدون تغییر بنیادین استفاده می گردد. با وجود شواهد نسبی مبنی بر نامناسب بودن این ابزار ، هنوز به جای آن جایگزین مطمئن و مورد توافقی ارائه نشده است. عدم تلاش در زمینه اتخاذ راهکارهای جایگزین در زمینه مدیریت رشد تا حد زیادی به نبود بررسی های علمی در زمینه میزان توفیق ابزار کنونی بر می گردد. این بحث به واکاوی مدیریت رشد شهر از طریق تعریف دو شاخص سنجش شامل خطای تعریف و نیز ناکارایی در 11 گونه شهری ( طی 4 دهه اخیر) پرداخته است. نتایج حاصل نشان می دهد ابزار کنونی در دو بعد روایی و کارایی دست به گریبان مشکلات بنیادین است به نحوی که لزوم تجدید نظر در این ابزار را ایجاب می نماید.
مقاله پژوهشی
فروغمند اعرابی هومن؛ مریم خبازی
دوره 7، شماره 15 ، آذر 1392، صفحه 37-48
چکیده
مجموع فعالیتهای نظری و عملی، شرایط مطلوبی ندارد و تا کنون بررسیهای لازم در راستای تعیین وضعیت این دانش و جهتدهی به آن صورت نگرفته است. در این بحث به بررسی وضعیت متون اصلی طراحی شهری انتشار یافته در ایران پرداخته شده است و چالشهای این دانش بررسی شده است. هدف یافتن نواقص محتوایی و ساختاری دانش است. بر این اساس ابتدا متون موجود ...
بیشتر
مجموع فعالیتهای نظری و عملی، شرایط مطلوبی ندارد و تا کنون بررسیهای لازم در راستای تعیین وضعیت این دانش و جهتدهی به آن صورت نگرفته است. در این بحث به بررسی وضعیت متون اصلی طراحی شهری انتشار یافته در ایران پرداخته شده است و چالشهای این دانش بررسی شده است. هدف یافتن نواقص محتوایی و ساختاری دانش است. بر این اساس ابتدا متون موجود طراحی شهری ایران و حوزههای اصلی مطرح شده در آنها معرفی گردیده سپس به ارزیابی محتوایی مباحث پرداخته شده است و میزان توجه به این مباحث، روند ورود مباحث گوناگون به ایران و نسبت کتابهای ترجمه به تالیفی تحلیل گردیده است، و از این طریق چالشهای کنونی متون طراحی شهری آشکار میگردد. در نهایت چالش های پیش‌رو و راهکارهای پیشنهادی ارائه گردیده است.
مقاله پژوهشی
محمد هادی غیائی؛ شراره عظیمی؛ پویان شهابیان
دوره 7، شماره 15 ، آذر 1392، صفحه 49-60
چکیده
نظریه رضایتمندی سکونتی بر پایه تفاوت بین زندگی واقعی خانواده‌ها و آرزوهای آنها از شرایط مسکن و محیط اطراف آن شکل گرفته است. بنابراین مطالعه سعی دارد تا با بررسی تعاریف و مدل‌‌های مختلف ارائه شده در مورد رضایتمندی سکونتی، عوامل تاثیرگذار بر آن را در ارتباط با متغیرهایی همچون مسکن همراه با فهرستی از شاخص‌های جزیی‌تر با توجه به تجربه ...
بیشتر
نظریه رضایتمندی سکونتی بر پایه تفاوت بین زندگی واقعی خانواده‌ها و آرزوهای آنها از شرایط مسکن و محیط اطراف آن شکل گرفته است. بنابراین مطالعه سعی دارد تا با بررسی تعاریف و مدل‌‌های مختلف ارائه شده در مورد رضایتمندی سکونتی، عوامل تاثیرگذار بر آن را در ارتباط با متغیرهایی همچون مسکن همراه با فهرستی از شاخص‌های جزیی‌تر با توجه به تجربه کشور مالزی و آزمایش آن در نمونه موردی، تدوین نماید. پژوهش از نوع نظری– کاربردی بوده و الگوی مفهومی آن بر اساس روش تحقیق تحلیلی- توصیفی است.
نتایج بررسی ها نشان می دهد عوامل مهم تاثیرگذار بر میزان رضایتمندی سکونتی شامل ویژگی افراد ساکن، عوامل اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و کالبدی مسکن و جامعه و از همه مهم تر هم راستا بودن نیازها و آرزوها می باشد. همچنین با توجه به اشتراک برخی از متغیرهای تاثیرگذار بر میزان رضایتمندی، بسیاری از این عوامل از ویژگیهای فرهنگی -اجتماعی کشور و جامعه مورد مطالعه تبعیت میکنند.
مقاله پژوهشی
کیانوش ذاکرحقیقی؛ رعنا تقدسی؛ محسن مهدوی
دوره 7، شماره 15 ، آذر 1392، صفحه 61-70
چکیده
اصلاح مجدد زمین ابزار هدایت نظام‌مند توسعه شهر است. هدف این فرایند توسعه اراضی شهری است که به طور معمول خارج از جریان رسمی تفکیک و تقسیم شده‌اند و شهر نیازمند توزیع مجدد آنها مطابق با برنامه‌های توسعه شهری است. در این بحث، زمینه‌های مختلف کاربرد آن با توجه به تجارب گسترده جهانی طی دهههای اخیر بیان گردیده و الگوی پیشنهادی متناسب ...
بیشتر
اصلاح مجدد زمین ابزار هدایت نظام‌مند توسعه شهر است. هدف این فرایند توسعه اراضی شهری است که به طور معمول خارج از جریان رسمی تفکیک و تقسیم شده‌اند و شهر نیازمند توزیع مجدد آنها مطابق با برنامه‌های توسعه شهری است. در این بحث، زمینه‌های مختلف کاربرد آن با توجه به تجارب گسترده جهانی طی دهههای اخیر بیان گردیده و الگوی پیشنهادی متناسب با استفاده از معیارهای مختلف برای ارزشگذاری زمین قبل و بعد از انجام برنامه اصلاح مجدد زمین برای شهر ورامین، مورد آزمون قرار گرفته است .
نتایج حاصل نشان میدهد با به کارگیری برنامه اصلاح مجدد زمین، میتوان اقدام به برنامهریزی و مدیریت اراضی توسعهنیافته مطابق با نیازهای شهری، شامل اصلاح چیدمان قطعات، اصلاح شبکه معابر، تأمین خدمات و زیرساختهای تأسیساتی به شیوهای علمی نمود و از طریق ایجاد جاذبههای لازم، زمینه جلب مشارکت گروههای ذینفع و تحقق طرحهای توسعه شهری را فراهم نمود.
مقاله پژوهشی
عباس ریاحی‌فرد
دوره 7، شماره 15 ، آذر 1392، صفحه 71-82
چکیده
در این تحقیق ابتدا به بررسی تاریخچه الگوهای شکل دهنده فضای سکونتگاه‌های شهری و بررسی دگرگونی ساختار محله‌ها در دوره معاصر غرب پرداخته شده است و تغییر ساختار محله‌ها در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت با بازشناسی الگوهای سازماندهنده سه محله نارمک،زیبادشت و ولنجک به عنوان نمونه موردی،نحوه توزیع و کیفیت فضاهای خالی در ...
بیشتر
در این تحقیق ابتدا به بررسی تاریخچه الگوهای شکل دهنده فضای سکونتگاه‌های شهری و بررسی دگرگونی ساختار محله‌ها در دوره معاصر غرب پرداخته شده است و تغییر ساختار محله‌ها در شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت با بازشناسی الگوهای سازماندهنده سه محله نارمک،زیبادشت و ولنجک به عنوان نمونه موردی،نحوه توزیع و کیفیت فضاهای خالی در آنها مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش، تحقیقی موردی است و در آن با مراجعه به محل و جمعآوری اطلاعات و عکسبرداری به بازشناسی وضع موجود پرداخته شده است. علاوه بر روش یاد شده نحوه توزیع فضای خالی با استفاده از روش تحلیل مقایسهای مورد بررسی قرار گرفته و در مورد ویژگیهای کیفی بدلیل غیر قابل محاسبه بودن این شاخصهها از روش تحلیل مقایسهای استفاده شدهاست. در نهایت با مقایسه موردهای مورد مطالعه اهمیت توزیع فضاهای خالی و ارجحیت توزیع آنها نسبت به میزان آنها در کیفیت محیطهای مسکونی روشن شده است.
مقاله پژوهشی
سمیرا یزدانی؛ سیاوش تیموری
دوره 7، شماره 15 ، آذر 1392، صفحه 83-92
چکیده
به دلیل رشد شهرنشینی دهههای اخیر در ایران، الگوی تولید مسکن تغییر یافته و لزوم ایجاد انبوه مسکن، سبب کاهش کیفیت و مطلوبیت طراحی ها گشته است. طراحی مجتمع های مسکونی امروزی به دلیل عدم توجه به نیازهای انسانی و در نظر نگرفتن پیامدهای روانشناختی آن، زندگی فردی و اجتماعی ساکنین را با مشکلاتی مواجه ساخته است. از جمله نیازهای فراموش ...
بیشتر
به دلیل رشد شهرنشینی دهههای اخیر در ایران، الگوی تولید مسکن تغییر یافته و لزوم ایجاد انبوه مسکن، سبب کاهش کیفیت و مطلوبیت طراحی ها گشته است. طراحی مجتمع های مسکونی امروزی به دلیل عدم توجه به نیازهای انسانی و در نظر نگرفتن پیامدهای روانشناختی آن، زندگی فردی و اجتماعی ساکنین را با مشکلاتی مواجه ساخته است. از جمله نیازهای فراموش شده انسان ها در این طراحی ها، تعاملات اجتماعی است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی پیمایشی است، پس از تبیین ابعاد مختلف اهمیت روابط اجتماعی میان انسان ها، به بررسی نقش فضای باز در افزایش تعاملات اجتماعی ساکنین مجتمع های مسکونی پرداخته و نظرات ساکنین سه مجتمع مسکونی در اصفهان بررسی گردیده است. یافته ها نشان می دهد عواملی چون همگنی اجتماعی ساکنین و به کارگیری الگوهای طراحی جهت ایجاد شرایط امن،جذاب و راحت برای حضور خانواده ها در فضاهای باز مجتمع، تأثیر به سزایی در افزایش تعاملات اجتماعی همسایگان دارد.
